30 Kasım 2011 Çarşamba

Pul ve Pulculuk (Filateli)

Bir mektup yada bir paketin taşınması karşılığında belirli bir tarifeye uygun olarak ödenmiş parayı gösteren ve o mektup yada paketin üzerine yapıştırılan değerli kağıt.Pullar kullanılacakları posta maddesinin çeşidine göre değişirler.Adi posta,Uçak postası,pnömatik basılı kağıt Paket vb.için kullanılan pullar değişiktir.Pulların arkasına sürülen zamk,pulun ıslatılarak kolay yapıştırılmasını sağlar.


Posta pulu kullanılması hakkındaki ilk tasarı 1837 yılı başlarında (Post Offıce reforms ) (Postane Reformu) adlı bir broşür yayımlayan Rowland Hill tarafından yapılmıştır.Hill'in belli başlı önerilerinden biri o zamana değin alıcı tarafından ödenen taşıma ücretinin gönderici tarafından ödenmesi,bu işlemin yapıldığının belli olmadı için gönderilecek mektup,paket vb nin üzerine bunu belirtecek bir işaret konmasıydı.6 Mayıs 1840 ta İngiltere'de tedavüle çıkarılan posta pulunun üzerinde Kraliçe Victoriya'nın resmi bulunuyordu.1843 te Brezilya,İsviçre nin Zürih ve Cenevre kantonları,1845 te Bazel Kantonu,1847 de ABD.pul kullanmaya başlamışlardır.Pulun posta hizmetlerini kolaylaştırması sonucunda bu hizmetlerin yaygınlaşması Devletler arası birtakım antlaşmaları gerektirmiştir.Bu amaçla 1874 yılında kurulan Evrensel posta Birliği,bütün ülkeleriçin ortak bir sistem getirmiştir.


Posta pulunun çıkışını izleyen yıllarda pul biriktiren meraklılar ortaya çıkmışve pul koleksiyonu önem kazanmıştır.Tüm değerli kağıtlarda olduğu gibi,pul basımı da sıkı bir denetim altındadır.Sahte pul basımını önlemek için,filigranlı kağıt kullanılması ,baskıdaki özen gizli işaretler emniyet fon baskısı gibi tedbirlere başvurulmaktadır.Pul yapımındaki en önemli gelişmelerden biride pulların zımbalı bir çizgiyle ayrılmalarıdır.Daha önce pullar bir makineyle birbirlerinden ayrılmaktaydı.Pulcular pulları genellikle 2 cm. içindeki zımba sayısına göre ayırırlar.Pulun değerini değiştirmek için çoğunlukla baskı makinesiyle özel bir damga vurulur.


Pullarda baskı yöntemlerine göre bazı yanlışlar ve değişiklikler bulunabilir.Bunlar baskıdan sonra denetlenerek ayıklanırsada dikkatsizlikle satışa çıkarılabilir.Böyle pullar çok az sayıda olduklarından pulcular için çok değerlidir.En önemli yanlışlardan birde renk yanlışıdır.Bu yanlış bir kalıbın kendi değerindeki pul yerine aynı serinin bir başka değerdeki pulu için kullanılması sonucu ortaya çıkar.Bu durumda her yaprakta bir tane yanlış renkli pul bulunur.Kırılan bir kalıp yanlışlıkla ters olarak yerleştirilirse her yaprakta bir tane ters pul çıkar.(Tete-beche) denilen bu yanlış pul türü de pulcular için çok değerlidir.Bunlardan başka aynı yaprağın iki kez baskı silindirine sokulması sonucunda üzerinde çift baskı olan ya da hem önü,hem arkası basılmış pulların ortaya çıkması iki renkli pullarda kenar renginin ortaya,orta renginin kenara verilmesi gibi yanlışlarda ilginçtir.


TÜRKİYEDE İLK PUL - Türkiyede bir sivil haberleşme kurumu kurulmasına yönelik ilk girişim Sultan II.Mahmut döneminde oldu.Tarihe ( Tuğralı pullar ) olarak geçen ilk türk pullarının üzerine ise Sultan Abdülazizin imzasını temsil eden Tuğra bulunurdu.Sultan II.Mahmut bir,kararname yayınlıyarak halkın haberleşme ihtiyacını karşılıyacak bir haberleşme teşkilatı kurulmasını emretti. ve 1840 yılında Posta Nezareti kuruldu.İlk posta kanunu 16 kasım1840 tarihinde yürürlüğe girdi.1863 yılında Sultan Abdülaziz döneminde,Posta Nazırı Agah efendi Hükümete posta pulu basılmasını teklif etti.Komisyon da posta pulu kullanılmasını onayladı.İlk Türk pulu 13 Ocak 1863 te satışa sunuldu.


Günümüzde pul biriktirmek çağımızın önde gelen hobilerinden olmuştur.Herkesin bir konuya özel merakı ve koleksiyonculuk yanı bulunmasına rağmen,Koleksiyon denilince akla önce pul koleksiyonu gelmektedir.Pul koleksiyonu en yaygın koleksiyonculuk olduğu gibi en ilginç en öğretici,ve en karlı koleksiyonculuktur.Pul biriktiren kişi koleksiyonu geliştikce bakmakla doyamayacağı hatta elinden bırakmayacağı bir pul topluluğu sahibi olur.Pullara bakmak zevk verdiği kadar öğreticidir de Pul koleksiyonundaki pullar ait olduğu ülkelerin elçisidir.Bunlar inceleyenlere ülkelerin tarihini,coğrafyasını,ekonomisini,ünlü kişilerini,güzelliklerini,sosyal yaşamlarını ve geleneklerini öğretir.Posta pulları ve bununla ilgili zarf,kart ,damga ve benzeri maddeleri biriktirmeye Uluslararası deyimle, Filateli ve bu işi yapan kişiyede Filatelist denir.Filatelistliğe ilk adımı atacak bir koleksiyoner için koleksiyona bir seri pul,eğer varsa bir adet özel blok ve bir adet ilk gün zarfı ile başlamak yeterlidir.Eğer istenirse birbirinden ayrılmamış üst üste ve yan yana 4 pulun meydana getirdiği 4 lü blok da alınabilir.


Pullar damgasız,yani kullanılmamış olarak veya kullanılmış olanlarda damgalı olarak saklanabilir.Damgalı olanların damgaları özel damga ise zarfı ile saklamak uygundur.Koleksiyonerin pulların eksik dantelinin bulunmaması ve kırık olmamasına çok dikkat etmesi gerekir.Aksi taktırde sahip olduğu koleksiyonun değer taşımaması söz konusu olabilir.Ayrıca koleksiyona başlıyan bir filatelist ne türlü koleksiyon yapacağını (Klasik,Motif,Tematik Ülke)önceden tesbit ettikten sonra pul almaya başlamalıdır.Böylece daha düzenli bir koleksiyona sahip olabilir.


Dünyada ilk koleksiyonculuk ise 1840 yılında basılan ve Kraliçe figürlerinin yer aldığı pulların kullanımıyla başlar.Genç bir ev kadını kendisine ve komşularına gelen mektupların üzerindeki pulları evinin duvarına yapıştırır.Koleksiyonculuk öyle ki gelişmiş ülkelerde Milyonlarca kişi pul koleksiyonculuğu yapıyor.110 milyon nüfuslu Japonyada 30 milyon koleksiyoncu var.Avrupada da koleksiyon yapanların sayısı az değil.Sadece Almanya da 3 milyon 500 bin kişi pul biriktiriyor.Türkiyede ise 200 bin koleksiyoncu var.

23 Kasım 2011 Çarşamba

Para -(Varlığı Bir Dert Yokluğu Yara)

Mal hizmet yada borç karşılığı olarak kabul edilen maden ya da kağıt parçası.Paranın ilk ve en önemli şartı herkes tarafından geçerli olarak kabul edilmesidir.Herkes para olarak kullanacağı bu maddenin,ihtiyaçlarını karşılıyacak mal ve hizmetlerin satın alınmasında veya borç ya da yükümlülüklerinin ödenmesinde geçerli olacağından emin olmak ister.


Paranın çeşitli işlevleri vardır.Her şeyden önce para bir alışveriş aracı olmalı ve alışveriş sürecini gerçekleştirmek işlevini yerine getirmelidir.İkinci işlevi,bir hesap birimi olmasından ileri gelir.Nitekim para çeşitli malların değerini ve bedelini karşılaştırmaya yarayan ortak bir ölçü birimidir.Üçüncü işlevi bir değerler birikimine olanak sağlamasıdır.Başka bir deyişle insanlar,gelecekteki ihtiyaçlarını karşılıyabilmek için parayı biriktirebilmelidirler.Dördüncü işlevi de değişkenliğidir.yani para derhal mala çevrilebilir.Oysa para yerine başka sabit değerlere bir kimse,elindeki değerleri bir başka tür değere çevirmeden önce satmak ve belki de bu arada zarar etmek durumundadır.Ancak paranın değerinin sürekli olarak düşmesi başka tür değerler birikimine yol açmıştır.


Para kullanılmaya başlamadan önce mallar takas yoluyla değiştirilirdi.Bu sistemin birinci sakıncası ( isteklerin çatışması)idi,yani A ile B nin alışveriş için Anın, muhakkak B nin ihtiyacı olan bir mala sahip bulunması gerekirdi.Aynı şekilde B nin de,Anın istediği ve aynı değerde malı bulunması gerekirdi.Takas sisteminin ikinci sakıncası da değer ölçüsü olarak herkesce kabul edilmiş ortak bir ölçünün olmayışıydı.


Bu sakıncalar,altın ve gümüş gibi doğal değeri yüksek madenlerin para birimi olarak seçilmesi sonucunu doğurdu.Çünkü bunlar yıpranmayıp yok olmuyan ,aynı zamanda bölüne bilen değerlerini koruyan maddelerdi.Bu nedenle altın ve gümüş yüzyıllar boyunca para sistemlerinin esasını teşkil etti.Kağıt paraların ortaya çıkması bir rastlantı sonucu oldu.Sarrafa rehin bırakılan altınların karşılığında alınan makbuzların elden ele dolaşabileceği ve bu makbuzların yada banknotların temsil ettiği ve taşınması zor olan asıl maden dolaştırılmaksızın kağıtlarla alışveriş yapılabileceği görüldü.


Bugün kağıt para basımı yasalarla denetlenir.Kağıt para konvertıbl olabilir veya olmayabilir.Konvertibl olması demek,belirli değeri olan değerli madenlerle değiştirilebilmesi demektir.Altın para standardı uygulanan ülkelerde,Hazine talep olduğu takdirde bütün paraları altına çevirmek zorundadır.


Para sistemlerinden biri de çifte maden sistemidir.Paranın belirli orantılar içinde sadece iki madenden (Genellikle Altın ve Gümüş) yapılmasını öngören yasalarla yürütülen bu sistem XIX Yüzyılın büyük bölümünde Amerika da ve Avrupa da geçerli olmuştur.Bir sisteme yönelmenin nedeni,söz konusu madenlerden biri azaldığı takdirde deflasyon olmasını önleyebilme umududur.Ama piyasa değerinde oynamalar başladığı zaman madenlerin belirli orantıyı sürdürme olanakları ortadan kalkmıştır.Madeni paraların yerine kağıt paralar kullanılmaya başlandıktan sonra çifte maden sistemine de gerek kalmamıştır.

19 Kasım 2011 Cumartesi

Hollywood Sessiz Sinema Aktörü-Harold Lloyd (1893-1971)

Harold Clayton Lloyd 20 Nisan 1893 - 8 Mart 1971 yılları arasında yaşamış ABD li oyuncu ve Yönetmenidir.Sessiz film döneminde ünlü olmuş pekçok başarılı komedi filmine imza atmıştır.Oyuncu Mildred Davis'in eşidir.Özellikle Safety Last filmiyle ünlüdür.

Harold Lloyd Charlie Chaplin ve Buster Keaton gibi ssessiz film döneminde damgasını vuran özgün ve etkili sanatçılardan biriydi.Harold Lloyd filmleri bugünün izleyicisinde bile heyecan yaratabilecek gözüpek,bir fiziksel beceriyi gerekli kılan ustalıklı sahneleri ile hatırlanmaya devam etmektedir.Safety Last filminde bir gökdelenin tepesindeki saatin yelkovanına tutunmuş haldeki görüntüsü sinema Dünyasının en unutulmaz karelerinden biri haline gelmiştir.


YAŞAMI VE İLK DÖNEM ÇALIŞMALARI - Lloyd James Darsie Lloyd ve Elizabeth Fraser çiftinin çocuğu olarak Burchard Nebraskada doğdu.Baba tarafından Ataları Amerikaya İngiltere nin Galler Bölgesinden gelmişti.Babasının sayısız iş girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Aile ülkenin batısına taşındı.1912 de San Diego Kaliforniyaya taşınmaları ardından tek makaralık ( One - Reel )komedi filminde oynamaya başladı. Kısa bir süre sonra Thomas Edison'un film şirketinde ( Thomas Edison Motion Film Company )çalışmaya başlıyan Harold Lloyd kendi film stüdyosunu 1913 te kurmuş olan arkadaşı Hal Roach ( Yönetmen ve oyuncu ) ile ortak oldu.


Bir hayli çalışkan olan Harold Lloyd 1915 - 1919 yılları arasında Roach'un en başarılı Aktörü olacaktı. Lloyd 1914 te destekleyici kadın oyuncu olarak Bebe Daniels'ikullanmaya başladı.İkili romantik bir ilişki içindeki ( The Boy ve The Gırl ) olarak tanınıyordu.1919 a gelindiğinde Daniels'in sahne tutkusu Lloyd u terk etmesiyle sonuçlanacaktı.Lloyd da onun yerine daha sonra karısı olacak olan Mildred Davis'i buldu.1921 sonrasında kısa filmlere son verip normal uzunluktaki komedi filmlerine yöneldi.Bunlardan Grandma's Boy filmdeki karakteri Safety Last filmindeki karakterinin habercisiydi.1924 te Hal Roach'tan ayrılıp bağımsız bir Prodüktör olarak kendi filmlerini çekmeye başladı Girl Shy,The Freshman,The Kid Brother ve Speedy gibi olgunlaşmış filmleri bu döneme aittir.


Lloyd'un 1924 te kendi bağımsız şirketi olan The Harold Lloyd Film Corporation'u kurmasının ardından filmleri önce Pathe sonra da Paramount ve Twentieth Century Fox tarafından piyasaya sürüldü.Lloyd aynı zamanda Academy of Motıon Pıcture Arts and Scıences'in Kurucu üyelerinden biri olmuştu.Lloyd'un 1920 lerin Amerikan Halkına hitab eden girişimci ruhlu karakterinin 1930 ların ekonomik buhranla sarsılmış sinema izleyicisine ulaşmakta yetersiz kalması nedeniyle Lloyd birsüre sonra hem kariyeri hemde ekonomik durumu bakımından çöküş sürecine girdi.Bu dönemin son filmi ise Professor Beware oldu.23 Mart 1937 de yapım şirketi
Harold Lloyd Motıon Pıcture Company'nin stüdyosunun bulunduğu arsayı bir kiliseye sattı.


Bu alanda bugün Los Angeles California Temple vardır.Lloyd 1940 lar boyunca RKO Radio Pictures için bazı komedi filmleri yapsada aslında Beyazperdeden emekliliğe ayrılmış durumdaydı. Ancak 1947 deki The Sin of Harold Diddiebock ile perdede bir kez daha görü
lecekti.


ÖZEL YAŞAMI VE ÖLÜMÜ - 10 Şubat 1923 yılında evlenen Harold Lloyd ve Mildred Davis çiftinin Glorya Lloyd ve Harold Lloyd Jr.olmak üzere iki çocukları oldu.Peggy adındaki kızlarını ise sonradan evlatlık edindiler.Mildred Davis evlilikleri boyunca kocası Lloyd tarafından oyunculuk kariyerine devam etmesi konusunda pek fazla desteklememiş ancak birkaç projede yer almıştır. Davis kocasından iki yıl önce 1969 da hayatını kaybetti.Harold prostat kanseri nedeniyle 8 Mart 1971 de Beverly Hills Kalifornia'da 77 yaşında hayatını kaybetti.Lloyd'un 44 odalı,26 banyosu, 12 çeşmesi ve 9 golf sahası ile yapımı 3 yıl (1926-1929)süren evleri Greenacres günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.