Japonya'da M.Ö.5000 Yıllarından M.Ö.400 Yıllarına kadar süregelen bir cilalıtaş devri kültürünün varlığı,bulunan çanak çömleklerlede kanıtlandırılmıştır.Tarım uygarlığının doğuşundan sonra gelişen Tunç ve Demir devirlerinde,Çin ve Kore'den gelen göçmenler toprak işlerini daha geliştirmişlerdir.Kıta etkisi özellikle çömleklerde,tunçaletlerde,sert taş ve metal üzerine yapılmış süslemelerde açıkça görülür.
M.S.VI.Yüzyılın ortalarında yayılmaya başlıyan Budizm bundan sonra Japon Sanatını etkileyen en önemli etkenlerden biri olmuştur.Budizm ile birlikte sanat eserlerine dinsel temalar egemen olmaya Japon sanatçıları çin sanat eserlerinden esinlemeye başlamışlardır.Japon sanatının Budizmden günümüze kadar olan gelişmesi genellikle evrelere ayrılarak incelenmektedir.Japon sanat tarihinin ilk dönemi olan Asuka döneminin (552-645) belirgin özelliği büyük yapılarıdır.Bu dönemde en gelişen sanatlar Mimarlık,ile tunç ve ağaç oyma sanatlarıdır.Mimarlık eserlerinin en önemlisi olarak şimdiki Nara Şehrinde yapılmış olan Horyuji tapınağı belirtilebilir.
Nara Dönemi (710-794) Çin'den gelen yeni bir sanat anlayışıyla belirlenir.Dönemin en önemli eserleri Horjui'deki altın adadaki Amida'nın cennetini canlandıran duvar resimleri ile Shosoin'in altı güzeli betimliyen resimleridir.Heykelcilik ise Yakhushi Nyorai ile üstün bir düzeye ulaşır.Bu sanatcının bağdaş kurmuş Buda Heykeli Buda Heykellerinin en güzeli ve en değerlisidir.Hejan Döneminin (794-1185) belirleyici özelliği çin ile ilişkilerinin azalması sonucunda Japon Sanatının bağımsız bir gelişmeye yönelmesidir.Budizmin yayılmasıyla Manastırlar çoğalmıştır.Bu dönemde yapılan Kongobuji ve Enryakuji Manastırları sonraki dönemlerde yapılanlara örnek olmuşlardır.
Aynı etkiden resim ve heykel de kurtulamamışlardır.Bununla birlikte konusunu özellikle doğadan alan dindışı bir resmin gelişmeside bu döneme rastlar.Kamakura döneminde (1185-1392) Çin ile ilişkiler yeniden kurulmuş,Sanat yeniden Budist Zen anlayışının etkisine girmiştir.Zen Budizmin resim ve yazılı duayı reddetmesi ise siyah-Beyaz mürekkepli resmin gelişmesi sonucunu doğurmuştur.Heykelin ise büyük usta Unkei çok yüksek bir düzeye ulaşır.Muromachi döneminde (1392-1573) bu etki daha da artar.Bu dönemin en önemli eserlerini resim alanında Kono okulunun ustaları vermiştir.XV.Yüzyılda ise Japon sanatı kıta sanatından kopmaya ve bağımsızlaşmağa başlar.
Avrupa uygarlığının etkisi ise Japonya'da ilk olarak Momoyama döneminde (1573-1603) duyulur.Bu dönemin belirleyici özellikleri Avrupa etkisinin ürünü olan Nanban üslubu,Himeji Nagoya Osaka kaleleri gibi mimarlık eserleri olarak anılabilir.Kono okulunun ünlü ressamı Eitoku nun Azuchi sarayının duvarlarına yaptığı freskler ise yeni bir alan anlayışı getirir.Tokugava döneminde (1603-1876) Şehirlerin büyümesi ve tüccar sınıfının doğması sanatta da etkisini duyurmuş önemli değişiklikler meydana getirmiştir.Sanat üretimi artmış
el sanatları çok gelişmiş konularını günlük hayattan ve pitoresk geleneklerden olan yeni resim okulları doğmuştur.
Sanat üretiminin ve meraklılarının artması sonucu sanat ve ticaret konusu olmağa başlamış sonuç olarak da daha sonra Avrupalı sanatçıları etkiliyecek olan Almanaklar,Kitap resimleri,Tiyatro afişleri ve sanatçı portreleri yapılmıştır.Dönemin başlıca sanatcıları Kano okulu ressamlarından Tanyu ile ağaç basmasını geliştiren Harunobo dur .1868 yılındaki Meiji restorasyonundan sonra batı sanat ve tekniği Japonya yı etkisi altına almış,Ülkenin çağdaşlaştırılmasında Japon sanatçıları ile birlikte çalışmak üzere birçok yabancı sanatçı Ülkeye çağrılmış Mimarlık alanında geleneksel mimarlığın yerini Avrupa mimarlığı almağa başlamıştır.
Batı etkisi resim sanatında gelenekcilerle batıcılar arasında tartışmalara yol açmıştır.Bu dönemde her iki anlayışı benimsiyen sanatcılar önemli eserler vermişlerdir.XX.Yüzyılla birlikte başta mimarlık olmak üzere bütün sanat alanlarında,Batı tekniğini geleneksel sanatla bağdaştıran akımlar doğmuştur.Japon sanat geleneğinin bugün bile batıya hiçbir taviz vermeden sürdürüldüğü söylenebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder