7 Ağustos 2013 Çarşamba

Amerikan Bağımsızlık Savaşı

Amerikan Bağımsızlık Savaşı - 1775 - 1783  Yılları arasında Büyük Britanya ve kuzey Amerikadaki 13 Koloni arasında geçen ve Amerika Birleşik Devletlerinin kurulmasıyla sonuçlanan savaştır. Amerikan Devrimi olarak da bilinir.Aslında savaş tam bir bağımsızlık mücadelesi olarak başlamamıştır. Savaş Büyük Britanyanın yedi yıl savaşları sonucu oluşan kayıplarını giderebilmek için Amerikada bulunan kolonilere ağır vergiler yüklemesiyle başlar. Çatışmalar önce Büyük Britanya sömürge sorunlarından kaynaklanan bir iç savaş olarak başladıysada 1778 de Fransa Krallığının 1779 da. İspanyol İmparatorluğunun 1780 de Hollandanın kolonilerin yanında yer almasıyla Uluslararası bir savaşa dönüştü.


4 Temmuz 1776 da Amerikalıların bağımsızlıklarını ilan etmesi üzerine İngiliz Generali Howe Long İsland'a yürüdü ve Ağustosta Amerikan Ordusunun Başkumandanı  George Washıngton'un güçlerini yenilgiye uğrattı. Washıngton'un Manhattan içlerine çekilmesi üzerine Howe onu kuzeye sürdü. ve ordusunu 28 ekim de White Plains yakınlarındaki Chatterton Hill'de yenilgiye uğrattı. Daha sonra Washıngton'un Manhattanda bırakmış olduğu garnizonun üzerine yürüdü ve çok sayıda tutsak alıp silah ve erzağa el koydu.


Lord Cornwallis de Lee kalesindeki gaarnizonunu ele geçirerek Amerikan ordusunu Newjersey boyunca Delawere ırmağının doğu yakasına sürdü. ve kış için Newjersey'deki ileri karakollarda karargah kurdu. Ama Washington Noel gecesi Delawere ırmağını geçerek Cornwallis'in Trenton'daki garnizonuna saldırdı. ve 1000 kadar tutsak aldı.Cornwallis Trentonu kısa sürede geri aldıysada kaçtı. ve Washıngton İngiliz ordusunun Princeton'daki yedek kuvvetlerini yenilgiye uğrattı.


Washington'un Trenton-Princeton seferi tüm ülkede heyecan yarattı. ve bağımsızlık savaşına canlılık kattı. General John Burgoyne komutasındaki İngiliz ordusu 177 de Kanadadan güneye doğru hareket etti. Yarbay Barry St. Leger komutasında daha küçük bir kuvvet de Mohawk vadisi boyunca St.Lawrence ırmağını izliyerek Albany'de Burgoyne'la birleşecekti. Burgoyne  5 Temmuz da Ticonderoga kalesini alıp acil at ihtiyacını karşılamak üzere Bennington a (Vermont) Alman paralı askerlerden oluşan bir kuvvet gönderdi. Ama Newengland kuvvetleri Almanları yenilgiye uğrattı.


Bu arada 6 Ağustos ta General Benedict Arnold'un ordusu St.Leger'i Oriskany'de durdurdu. General Horatio Gates'in komuta ettiği başka bir Amerikan ordusu da Albany'ye yaklaşmakta olan Burgoyne'u iki kez yenilgiye uğrattı. Burgoyne 17 Ekim 1777 de Saratoga'da ordusuyla beraber teslim olmak zorunda kaldı. Bundan bir müddet önce de Howe gemilerle Newyork'tan Chesapeake'e gitmiş ve karaya çıkar çıkmaz 11 Eylül de Brandywine Creek de Washingtonun kuvvetlerini yenmiş 25 Eylül de Amerikan Başkenti Philadelphia yı işgal etmişti. Washıngton 4 Ekim de Germantown'a başarılı bir darbe indirdikten sonra 11000Askeriyle Valley Forge'da kışlık karargahını kurdu.


Buradaki çetin şartlara ve yiyecek sıkıntısına karşın, Amerikan Birlikleri Prusyalı bir subaydan Friedrıch Wilhelm Von Steuben gözetiminde sıkı bir silah eğitiminden geçirildi. Von Steuben'in katkıları Washıngton'un 28 Haziran 1778 de Mammouth'da (Newjersey) kazandığı başarıyla belli oldu. Bu çarpışmadan sonra kuzeydeki İngiliz kuvvetleri Newyork kenti ve çevresinde çakılıp kaldılar.
Uluslararası Savaş ( 1778-1783 ) - Amerikalılara 1776 dan başlıyarak el altından para ve malzeme yardımı yapan Fransa 1778 de Filolarını ve Ordularını hazırlamaya başladı. Ve sonunda Haziran 1778 de İngiltere ye savaş ilan etti. Kuzeyde durumun büyük ölçüde sürüncemede kalmış olmasına karşılık Fransızlar güneyde İngilizlerin elindeki Savannah'ı ve büyük önemi olan Yorktown'ı kuşattılar.


Cornwallis 16 Ağustos  1780 de Camden'da (Güney karolina) Gates'in komutasındaki bir orduyu dağıttıysada 7 Ekim de Kings Mauntain'da 17 Ocak 1781 de Cowpenste ağır kayıplar verdi. 15 Mart 1781 de Guilford Court House'da (Kuzey karolina) pahalıya mal olan bir zaferden sonra öbür İngiliz Birlikleriyle birleşmek üzere Virjinyaya girdi, ve yorktawn'da üstlendi. Washington un ordusuyla birlikte Fransız Comtede
Rochambeau komutasında bir kuvvet Yorktawn'ı kuşattı. Cornwallis 19 Ekim 1871 de 7000 kişilik ordusuyla teslim oldu.Bundan sonra kara harekatı sona erdi. Savaş açıkdenizlerde sürdü.Amerikalılar 1775 te bir kıta donanması oluşturdularsada savaş ilerledikçe denizdeki varlıkları  büyük ölçüde resmi görevli silahlı özel gemilerle (Privateers) sınırlı kaldı.1780 den sonra deniz savaşı daha çok İngilizlerle Amerikalıların Avrupalı müttefikleri arasında geçti.


Savaşın sonlanması - Paris Anlaşması (1783) ile İngiltere Batıda Missisippi ırmağınıda içine alan geniş sınırlarla  Amerikanın bağımsızlığını tanıdı, Kanada İngilterenin elinde kaldı. Ama doğu ve batı Florida İspanya ya verildi. Anlaşmanın imzalanmasından 3 ay sonra İngiliz Askerlerinin 25 Kasım 1783v de Newyork tan ayrılmasından sonra George Washıngton şehre girdi.Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi - Onüç koloninin Büyük Britanya krallığından ayrı olarak bağımsızlıklarını ilan ettikleri belgedir. Kongre tarafından 2 Temmuz 1776 tarihinde onaylanmış,4 Temmuzda da ilan edilmiştir.


Bu tarihten sonra Amerika Birleşik Devletlerinde her sene Bağımsızlık günü olarak kutlanmaktadır. Bu belge Washington D.C deki Devlet arşivlerinde gösterimde bulunmaktadır. Bu belge 11 Haziran 1776 da Virjinyalı delege Richar Henry Lee, bağımsızlık için bir karar sureti sunduktan sonra Massachusetts'ten John Adams, Pensilvanya'dan Benjamin Franklin, Virjinya'dan Thomas Jefferson, Newyork'tan Robert R.Livingston, ve Connecticut'tan Roger Sherman  tarafından oluşan beşli komite tarafından hazırlanmıştır. Bu belgede ifadeye kavuşan yönetim ilkeleri için Thomas Jefferson şöyle demiştir.


Biz şu gerçeklerin açık olduğu görüşündeyiz. Bütün insanlar eşit yaratılmışlardır,onları yaratan Tanrı kendilerine vazgeçilmez bazı haklar vermiştir. Bu haklar arasında yaşama, özgürlük ve refahını arama hakları yer alır. Bu hakları korumak için insanlar arasında meşru, iktidar hak ve yetkilerini yönetilenlerin rızasından alan hükümetler kurmuştur. Herhangi bir hükümet şekli,bu amaçları tahrip eder bir nitelik kazanırsa onu değiştirmek veya kaldırmak ve temelleri kendi güvenlik ve refahlarını sağlamaya en uygun görünecek ilkeler üzerine dayanan güç ve yetkiyi aynı amaçla örgütleyen yeni bir Hükümet kurmak o halkın hakkıdır.Amerikan bağımsızlık bildirgesi İngiliz Hükümetine karşı Amerikan devrim savaşının başlamasından sonra oluşturulmuş bir belgedir.

Hiç yorum yok: