Petrol

Hidrokarbürlerden meydana gelen,rengi çok koyu, kendine  özgü bir kokusu olan,yanıcı doğal madensel yağ,Doğal maden yataklarından veya Fischer-Tropsch senteziyle ya da odun bitümü şist gibi maddelerin damıtılmasından elde edilir.Petrol eski çağlardan beri varlığı bilinen bir maddedir. Eski Çinliler ve İranlıların savaşlarında saldırı aracı olarak kullandıkları Heredotos ve Plinius'un yazılarında sözünü ettikleri bilinmektedir. Marco Polo'da petrolün deve sırtında Baku'dan Bağdat'a taşındığını yazmıştır.

Petrolün damıtılmasına XVII. Yüzyılda girişilmişsede yatakların tam olarak işletilmesine ancak XIX.Yüzyılda başlanmıştır.Avrupada 1875 te Romanya,Galiçya,Alsace,ve Rusyada,A.B.D.de 1859 da Pennsylvania da kuyular açılmıştır. Patlarlı motorun yapılması daha sonraları içten yanmalı diesel tipi motorların kullanılması mekanik yağlama gemilerdeki ısıtma sistemlerinde mazot kullanılması çeşitli endüstri ürünleri elde etme olanakları,petrol yataklarının işletilmesine ve bu maddenin türevler sağlanmasına dünya da çok önemli bir yer vermiştir.

Petrol derinliği bazen 4000 m.yi aşan kuyular kazılarak yeryüzüne çıkarılır. Bazı kuyularda ise petrol gazların basıncıyla kendiliğinden yüzeye gelir.Bazı durumlarda çok büyük püskürmelerle karşılaşılır.Kuyulardan çıkarılan petrol toprak ve başka maddelerle karışık durumdadır.Bu karışımda suda vardır.Büyük havuzlara alınan kirli petrol Buralarda suyun bir kısmından ve kil çökeleklerinden süzme yoluyla arındırılır.Geriye kalan ham yağ Pipe-line (Payplayn) denen borularla rafinelere gönderilir.

Ham petrol bazı işlemlerden geçirildikten sonra çeşitli petrol ürünleri elde edilir.Bu ürünler petrol eteri ya da gazolin günlük dilde benzin denen hafif benzin orta ağırlıkta ve ağır benzinlerdir.Bundan başka aydınlatma petrolü eriticiler (White spirit) diesel yağları ve gazyağı akaryakıt (Fuel oil mazot) parafin,vazelin,bitüm,petrol koku ve zift gibi ürünler petrol türevleridir.

Petrol üretimi,sanayiin ilerlemesiyle büyük artış hızı göstermiştir. Petrolün 28 Ağustos 1859 tarihinde Pennsylvania (A.B.D.) nın Titusville bölgesinde yapılan kazı sonucu çıkarılışından sonra bir yıl içinde dünya petrol üretimi 800000 tona ulaşmıştır.On yıl sonra bu rakam beş katını aşmış 1890 yılında 10 milyon yüzyılın sonunda ise 20 milyon tona varmıştır.

Birinci Dünya savaşından önce ve savaş sırasında çarpışma gereksinmelerini karşılıyabilmek için petrol arama ve çıkarma işlemleri yoğunlaştırılmıştır. 1920 yılında 100 milyon ton olan dünya petrol üretimi ikinci dünya savaşından sonraki yıllarda 500 milyon tonu bulmuştur.1967 yılı rakamlarına göre ise dünya petrol üretimi miktarı 1 milyar 758 milyon tondu.