Uydular

Bir gezegenin çevresinde dönen gök cismi.Bilinen bütün uydular güneş sistemine aittir. Ençok uydusu olan gezegen Jüpiter dir.ve 12 uydusu vardır. Gezegenlerden hiç uydusu olmayan Merkür,venüs ve plütondur.Uyduların büyüklükleri çok değişiktir.Bütün uydular bağlı oldukları gezegenden daha küçüktür.Uyduların bağlı oldukları gezegenle birlikte meydana geldikleri ve güneş sisteminin başlangıcından beri varoldukları düşünülmektedir.

Önemli miktarda atmosferi olduğu bilinen tek uydu Titandır.Başka büyük uydularda da ince bir atmosfer bulunabilir.Bunların çoğunda atmosfer çok ince ve hafif olduğundan bu uydulardaki su ve gazlar ancak donmuş halde bulunabilir.

Yerin yada güneşten başka herhangi bir gök cisminin etrafındaki kapalı bir yörüngeye insanlar tarafından oturtulan cisme Yapma uydu adı verilir.Dar bir elips şeklindeki ya da yüksekteki dairesel bir yörüngeye oturtulmuş uydu uzun süre dayanır,çünki dolaşımının büyük bir bölümünü hiç atmosfer bulunmayan bölgelerde yapar.Bir uyduyu böyle bir yörüngeye oturtmak için verilecek ilk hızın çok büyük olması gerekir.Fakat bu hızın yerçekiminden kurtulmak için 500 km.yükseklikte gerekli olan saniyede 11 km. lik hızı aşması durumunda uydu,parabol biçiminde bir yol izler ve uzay sondası olarak yerden uzaklaşır.

Yörüngeye oturtulan insan yapısı ilk uydu Sovyet Rusyanın 1957 de uzaya fırlattığı Sputnik I dir.Uydu yörüngesine oturtulunca gezegenlerin hareketlerine ilişkin kepler kanunlarına uyar,gelecekteki herhangi bir zaman için gökyüzündeki tam yeri hesapla bulunabilir. Bazı uyduların yollarından biraz sapmış olmaları yerin şeklindeki düzensizliklerden ileri gelen yerçekimi anormallikleri ile açıklanmaktadır.

Uydulara yerleştirilen aygıtlarla yeni bilgiler edinilmiştir.Bu aygıtlar topladıkları bilgileri şifreleyerek radyo ile yere gönderirler. Bu tekniğe uzaktan ölçme (Telemetri) denir. Bu uydunun ömrü bir kaç yıl,hatta kimi durumlarda en az 100 yıl sürdüğü için,bilgileri alan kaydeden ve gönderen aygıtlara elektrik gücü sağlamak önemli bir sorun olarak ortaya çıkar. Elektrik gücü,genellikle,silisyumlu fotoelektrik pil bataryası aracılığıyla Güneş enerejisini elektrik enerjisine çevirerek sağlanır. Gerekli elektrik akımını elde etmek için 6000 den fazla güneş pili kullanılır.

Yapma uydular meteorolojik amaçlarla yerin bulut örtüsünün resimlerini televizyonla yeryüzüne gönderir. Böylece siklonların ve kasırgaların yerleri öğrenilerek tedbir alınması sağlanır. Uydular,yerüzerindeki iki nokta arasında telsiz haberleri ve televizyon yayınları gönderilmesinde de kullanılırlar.Uydular gerek yerden radyo ile,gerekse pilotları tarafından başarı ile idare edilebilmiş ve uzayda uyduların birbirine kenetlenmesi de başarılmıştır.Bu tekniğin geliştirilmesiyle önceden hazırlanmış parçalar uzayda birlleşerek uzay istasyonlarının kurulması gerçekleştirilmiştir.