Edmond Rostand Fransız Şair ve Tiyatrocudur.1901 de Fransız Akademisine (Academie Française) giren en genç yazar unvanını kazanmıştır.Yeni Romantizm (Neo Romantizm) ile ilişkilendirilen Rostand özellikle Cyrano de Bergerac isimli oyunuyla ünlenmiştir.Rostan'ın oyunları 19. yüzyıldaki popüler doğalcı (Natüralistik) tiyatroya Romantik bir alternatif sunmuştur.Rostand 1918 deki büyük Grip salgını sonucu hayatını kaybetmiştir.Rostand'ın Cyrano de Bergerac eseri aynı adı taşıyan Savinien Cyrano de Bergerac ın gerçek hayat öyküsünden esinlenerek yazılmış ünlü bir sahne eseridir.İlk 4 sahne 1640 da beşinci sahne ise 1655 te geçer.Eser 1897 yılında yazılmış olup kısa zamanda büyük bir üne kavuşmuştur.
Eserin konusuna gelince - Cyrano de Bergerac kılıcının gücü kadar etkili ve güzel konuşmasını ve burnunun büyüklüğü ile de tanınmış bir silahşördür. Kuzeni Roxane'a olan aşkını burnunun iriliği nedeniyle duyduğu kompleks yüzünden dile getirememiştir.Cyrano nun emrindeki yeni yetişme yakışıklı Silahşör Christian da Roxane'a aşıktır.Ne varki aşkını Roxane'ı etkileyecek kadar güzel kelimelerle ifade edemiyeceği için suskun kalır.Roxane ise Christian'ı görüp beğenir ve Ağabey olarak bildiği Cyrano'dan bu genç adamla irtibatını sağlamasını rica eder,Cyrano duygularını perde arkasından olsada Roxane'a bu yakışıklı silahşör aracılığıyla aktarabilmek için ,Christian'a değişik bir öneride bulunur.Cyrano bütün aşk mektuplarını yazacak ve ikili buluşmalarda suflör (Fısıldayıcı) görevini üstlenecektir.Bu şekilde gelişen ilişki,Silahşörlerin cephe emri almasıyla yeni bir boyut kazanır.Roxane ve Christian,Birlik cepheye doğru yola çıkmadan hemen önce acilen evlenirler.Cyrano Roxane'a Christianı koruyacağına söz verir.
Cyrano Christian'ı korumakla kalmaz,onun ağzından hergün Roxane'a iki mektup yazıp,cephe gerisine kendisi götürür.Ayrılığa ve Mektuplardaki hislerin gücüne dayanamıyan Roxane cepheye gelmek üzere yola çıkar. Aynı gün Christian Cyrano'nun kendisinden habersiz Roxane'a mektup yazdığını farkeder ve bu aşkı Roxane'a itiraf etmesini ister. Christian bir mermi ile yaralanır. Ölümü Roxane'ın kollarında olacak ve mektubunun üzerinde Cyrano nun gözyaşları ve Christian ın kanı yer alacaktır.Cyrano sırrını saklamaya karar verir,Roxane Manastıra kapanma kararı alır.Eserin bir yerinde Cyrano nun mensubu olduğu Askeri Birliğin komutanı nasihat eder kahramanımıza, İyisin,Hoşsun gözüpek bir şövalyesin ama sivri dillisin, kimseyede eyvallahın yok,oysa birazcık düzene uysan ,sistemle uzlaşsan bak ne kapılar açılır önünde, nelerin sahibi olursun mealinde bir şeyler söylemeye çalıştığı anda, Cyrano sertleşir aşağıdaki şu tiradı söyler...
İSTEMEM EKSİK OLSUN
Sağlam bir arka mı bulmalıyım ?
Onu mu bellemeliyim ?
Bir ağaç gövdesine dolanan sarmaşık gibi,
Önünde eğilerek Efendimiz sanmak mı ?
Bilek gücü yerine dolanla tırmanmak mı ?
istemem,
Herkesin yaptığı şeyleri mi yapmalıyım ?
Sonradan görmelere övgüler mi yazmalıyım ?
Bir Bakanın yüzünü güldürmek için biraz şaklabanlık edip,
Taklalar mı atmalıyım ?
İstemem eksik olsun
Her sabah kahvaltıda kurbağa mı yemeli ?
Sabah Akşam dolaşıp papuç mu eskitmeli ?
Onun bunun önünde hep boyun mu eğmeli ?
İstemem eksik olsun böyle bir şöhret
Eksik olsun
Ciğeri beşpara etmezlere mi yetenekli demeli
Eleştiriden mi çekinmeli ?
Adım Mercure dergisinde geçse diye mi sayıklamalı ?
istemem
İstemem eksik olsun
Korkmak,tükenmek bitmek
Şiir yazacak yerde eşe dosta gitmek
Dilekçeler yazarak içini ortaya dökmek
İstemem eksik olsun
İstemem eksik olsun
Ama şarkı söylemek,düşlemek,gülmek yürümek
Tek başına---
Özgür olmak
Dünyaya kendi gözlerinle bakmak
Sesini çınlatmak,aklına esince şapkanı yan yatırmak
Bir hiç uğruna kılıcına yada kalemine sarılmak
Ne ün peşinde olmak,para pul düşünmek
İsteyince Ay'a bile gidebilmek
Başarıyı alnının teriyle elde edebilmek
Demek istediğim asalak bir sarmaşık olma sakın
Varsın boyun olmasın bir söğütünkü kadar
Yaprakların bulutlara erişmezse bir zararı var mı ?
Kavaklar sıra sıra dikilsede karşına
Boy ver,Dayanmaksızın,yalnız ve tek başına.
Yıllar geçer Cyrano yaşlanmıştır,Bu arada düşmanları da boş durmazlar,Hafta sonları kuzenini görmeye giden Cyrano ya tuzak kurarak bir at arabasını üzerine sürerek ağır yaralarlar.Pastacı dostu yaralarını sarar,istirahat etmesini söyler,Dinlemez kuzeni Roxane'ı görmeye gider.Yaşlı yorgun ve yaralıdır. Kuzeni Roxane onu Manastırın Bahçesinde ağırlar.Roxane göğsünde sakladığı Christian ın son mektubunu okumasını ister.Cyrano mektubu alır,ve okumaya başlar,Hava kararmıştır,Mektubu kendi yazdığı için rahat bir şekilde okumaktadır. Roxane bunun farkına varır,ve herşeyi anlar.o sendin dimi ? Bana niçin söylemedin diye sorar.Cyrano cevap vermez ,ağır yaralıdır,ölümün geldiğini hisseder kılıcını kınından çıkarır, Azraile senden korkmuyorum der, kılıcını bir iki defa sallar ve yere düşer, Kuzeni Roxane üzerine kapanır,Ağlar.Sahne iner, bu aynı zamanda Roman'ın da sonudur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder