Süleyman Demirel İspartanın Atabey ilçesine bağlı İslamköy de Hacı Yahya Demirel (1893-1972)in oğlu olarak doğdu.İlköğrenimini doğduğu köyde Ortaokul ve Liseyi Isparta ve Afyonkarahisar da bitirdi.Şubat 1949 da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinden mezun oldu. 12 Mart 1948 tarihinde akrabası Nazmiye Şener ile evlendi.
1953 yılında Seyhan Barajı İnşaatı başladığında Proje Mühendisi iken Başvekil Adnan Menderes'in dikkatini çekerek 1954 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde Barajlar Dairesi Başkanlığına atandı.1955 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne tayin edildi.Bu arada Eisenhower Vakfının onu bursiyer olarak seçmesiyle ABD ye gitti. 1962 - 1964 yılları arasında serbest Müşavir Mühendis olarak çalıştı.Aynı yıllarda Ortadoğu Teknik Üniversitesinde İnşaat Mühendisliği konusunda dersler verdi.
Demirel siyasal yaşamına 1962 yılında Adalet Partisi Genel İdare Kurulu üyeliği ile başladı.20 Mayıs 1963 ayaklanması sırasında (Şapkamı alıp giderim) diyerek partideki görevinden istifa etti ve Amerikan Morrison Firmasının Türkiye Temsilcisi olarak parti Başkanı Emekli Orgeneral Ragıp Gümüşpala vefat edene kadar Müteahhitlik yaptı.28 Kasım 1964 Tarihinde AP ye Genel Başkan seçilmesinin ardından kurulmasını sağladığı ve Şubat - Ekim 1965 tarihleri arasında görev yapan Koalisyon Hükümetinde meclis dışından Başbakan yardımcısı olarak görev aldı.10 Ekim 1965 te yapılan genel seçimlerde başında bulunduğu AP % 52 Oy alarak tek başına iktidar oldu.Bu seçimlerde Isparta Milletvekili olarak Parlamentoya girdi.
Türkiye'nin 12. Başbakanı olarak Hükümeti kurdu.4 yıl süren 1. Demirel Hükümetinde ülke 68 öğrenci olaylarıyla sarsıldı.10 Ekim 1969 tarihindeki genel seçimlerde AP % 48 Oy alarak yine tek naşına iktidar oldu.2. Demirel Hükümetinde sağ sol olaylarının önüne geçilemedi.Bir yandan da eski DP mensuplarının siyasi haklarının iadesi sorunu nedeniyle Celal Bayer çevresindeki Adalet Partisi Milletvekilleri istifa ederek Demokrat Partiyi kurdular.Bu konuyuda kullanan Milli Demokrat Devrimciler 9 Mart 1971 de darbe teşebbüsüne kalkışınca 1971 yılında 12 Mart Muhtırası ile Askeri darbe yapıldı.Demirel istifa etti.Nihat Erim Hükümeti kurdu.
1973 yılında yapılan seçimlerde siyasi rakibi Bülent Ecevit in Liderliğindeki CHP Demirel in AP sinden daha çok oy aldı.1975 yılında kurulan 1. Milliyetci Cephe Hükümetinde (MC,AP,MSP,MHP,CGP Koalisyonu) tekrar Başbakan oldu.1977 seçimlerinde en çok oyu alan parti CHP Olduğu halde hiçbir parti tek başına Hükümet kuramıyordu.1977 yılında kurulan 2. MC Hükümetinde AP,MHP,MSP Koalisyonunda Başbakanlık yaptı.Güneş Motel olayı diye anılan operasyonla CHP nin AP sinden seçilmiş 13 Milletvekilini Bakanlık vadiyle transfer etmesiyle Milletvekillerinin çoğuna Bakanlık verildi.
ABD Ambargosunun getirdiği sıkıntılar enflasyon ve bir kısım Türk gladyosu tarafından organize edilen anarşik olaylar (Özellikle Kontgerilla tarafından tertiplendiği iddia edilen Kahramanmaraş olayları) Ecevit iktidarının halkın nezdinde güvenini kaybetmesine neden oldu.1979 ara seçimlerinde seçimleri Devrimci guruplarında boykot etmesiyle Demirel tek başına iktidar oldu.Bu sırada DPT, Müsteşarlığına Turgut Özal getirildi.24 Ocak 1980 yılında olayların önüne geçilemezken eski Başbakan Nihat Erim,Tekel Bakanı MHP li Gün Sazak Maden İş Genel Başkanı Kemal Türkler gibi önemli kişiler suikastlarla öldürüldü.
1971 Muhtırası ile 1980 darbesi arasında 1971-1977,1978 ve 1979-1980 yıllarında 3 defa koalisyon Hükümeti kuran Süleyman Demirel 12 Eylül Darbesinden sonra bir müddet Zincirbozan Askeri Tesislerinde tutuklu kaldı.1987 ye kadar 7 sene yasaklı olarak siyaset dışı kaldı.6 Eylül 1987 de yapılan Halk oylaması ile siyasi yasaklar kaldırıldı ve 24 Eylül 1987 Tarihinde Doğruyol Partisi Genel Başkanlığına seçildi.29 Kasım 1987 de yapılan genel seçimlerde Isparta Milletvekili olarak tekrar TBMM ye girdi.
20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimler sonrasında da DYP İle Sosyal Demokrat Halkçı Partinin bir araya gelerek koalisyon kurduğu 49.Hükümetinde Başbakan olarak görev aldı.16 Mayıs 1993 tarihinde TBMM Tarafından Türkiyenin 9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi.16 Mayıs 2000 Tarihinde görevini Ahmet Necdet Sezer'e devretti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder