29 Aralık 2012 Cumartesi

Fransız İhtilali


1783 Yılında başlayan Fransız Devrimi bütün Avrupa da Demokrasi,Ulusçuluk,ve Anayasaya uygun yönetim ilkelerinin benimsenlenmesi yolunu açmıştır. Fransız Devriminin en önemli nedeni Kilise büyükleri ve soylular sınıfıyla kentsoylu sınıfı arasında başgösteren dengesizlik  ve çatışma karşısında krallık yönetiminin güçsüz ve çaresiz kalmasıydı.


1786  Yılında maliyenin büyük açık vermesi üzerine yeni vergiler konmak istenmiş,fakat bu isteğe karşı çıkan soylular Temsilciler Meclisinin (Etats Generaux) toplanmasını istemişlerdir. Bu  Meclise kilisenin soylular sınıfının ve (Tiesr etat) adı v erilen üçüncüsınıfın temsilcileri katılırlardı. Temsilciler Meclisi 5 Mayıs 1789 günü toplanmış ve daha başta egemenliği ellerine geçiren üçüncü sınıf temsilcileri,bazı sert çatışma ve tartışmalardan sonra 17 Haziran da Ulusal  Meclisi toplantıya çağırmışlardır. Bu isteğin kral ve soylulara kabul ettirilmesi devrimin ilk adımı olmuş,Bunu Fransız Halkının 14 Temmuzda ayaklanarak krallık yönetiminin sembolü olan Bastille kalesini zaptetmeleri izlemiştir. Ayaklanmadan sonra artık kurucu meclis Meclis adını almış olan Ulusal Meclisin kararlarıyla 4 Ağustosta Derebeylik düzeni ortadan kaldırılmış 27 Ağustosta insan Hakları bildirisi ilan edilmiş,11 Eylülde ise kralın,yasama gücünün kararlarını yalnız bir defa veto etmek hakkı dışındaki bütün hakları elinden alınmıştır.


Paris Halkının 5-6 Ekim günleri Versailles a yürümesi üzerine önce kralın,Arkasından da kurucu Meclisin Parise taşınmasından sonra Devrimin akışı sokağın baskısı altına dahada çok girmiştir.12 Temmuz 1790 günü kabul edilen ve Piskoposlarla Papazların göreve seçimle getirilmelerini.Ulusa,Krala, ve anayasaya bağlılık andı içmelerini öngören bir yasa din adamlarının (Devrimciler) ve (Tutucular) diye ikiye ayrılmalarına yol açmış,Jakobenlerden daha Demokratik amaçları olan işci örgütleri Belçikaya kaçmakta olan kralın 20 Haziran 1791 gecesi yakalanıp Parise getirilmesinden ve Kurucu Meclisce bütün yetkilerinin elinden alınmasından son ra,İlk defa olarak Kurucu  Mecliste Cumhuriyetci istekler açığa vurulmuş bu arada Anayasayı tamamlayan Kurucu Meclis kendi kendisini dağıtmıştır.


Kurucu Meclisten sonra kurulan Yasama Meclisinde egemenlik demokrasiyi amaç edinen Jironderlerin eline geçmiştir. Bu Meclisin kararıyla Avusturyaya açılan savaşın başlangıçta iyi gitmemesi üzerine başlarında Danton bulunan bir halk topluluğu Pariste ayaklanarak devrimci bir Belediye yönetimi kurmuş,Yasama mecliside halkın baskısıyla kralı tahttan indirip hapsetmiş ve kralın durumu konusunda yetkili olacak yeni bir meclisin kurulmasına karar vererek dağılmıştır.


Konvansiyon adıyla 20 Eylül 1792 tarihinde toplanan ve sağ,orta ve sol gurupların üçünün de temsil edilmekte olduğu yeni meclis Krallığın kaldırılmasına oybirliğiyle karar vermiştir.Kralın yargılanması sırasında ağır basan sol kanat kralın idama mahküm edilmesini sağlamış,gönüllü Askerler toplanarak Avusturya ya karşı yapılan savaşta başarılı sonuçlar alınmış,ancak kralın 21 Ocak 1793 tarihinde idam edilmesi bazı bölgelerde ayaklanmalara yol açmış, ayrıca Fransaya karşı İngilterenin öncülüğünde bir cephe kurulmasına sebep olmuştur.


Bir süre sonra Carnot nun  çabaları ve ordunun başarılı sonuçlar alması sonunda,bozulan durum düzelmiş Devrim Mahkemelerinin aralıksız çalıştığı bir dehşet dönemi başlamıştır.Bu dehşet döneminin başlıca kurbanları da önce Marie Antoinette ile Jironderlerin büyük kısmı,Sonra Danton,ile Robespierre olmuştur.Robespierre in öldürülmesinden 16 Ekim 1795 tarihinde Direktuvar Hükümetinin kurulmasına kadar bir tepki dönemi yaşanmıştır.


Özellikle sol uçlara karşı bir şiddet politikası uygulayan bu dönemi izleyen ve kentsoylu sınıfın topluma egemen olma isteğinin gerçekleştiği Direktuvar Yönetimi dönemi ise,Napoleon un iktidara geçmesinden önceki bir geçiş dönemi olmuştur.


Direktuvar döneminden sonra iktidara geçen Napoleon ikinci defa yenildikten sonra Fransa da yeniden krallık yönetimi kurulmuştur. Bu yönetim ilk büyük sarsıntıyı 1830 devrimiyle geçirdikten sonra 1848 devrimiyle yerle bir olmuştur.

Hiç yorum yok: