ROMA KENTİNDEKİ KOLEZYUM
Esas ismi Arena iken sonradan girişteki etkileyici heykelin ismini aldı.7 Temmuz 2007 senesinde Dünyanın yeni Harikasından biri seçildi.Günümüzde depremlerden ötürü harap vaziyette olmasına ve taşlarının çalınmasına rağmen Kolezyum Roma imparatorluğunun uzun zamandan bu yana ikonik simgesi olarak görülmektedir.Bugün Modern Roma'nın en çok turist çeken yerlerinden birisidir. Buna ek olarak Roma Katolik klisesi ile yakın bağlantıya sahiptir. Paskalya evveli Cuma günü Papa Amfitiyatroda fener alayı düzenler.Kolezyumun orjinal ismi Amphitheatrum Flavium idi.Sürekli Floavium Amphitheater olarak da adlandırıldı.Yapı Flavyum Hanedanlığı devresinde yapıldığından orjinal adı bu uygarlığın adından gelir.Geçmiş yıllarda hepimizin bildiği gibi ve okullarda ders kitaplarından öğrendiğimiz Dünyanın 7 harikasını saymıyanımız yok gibidir. Bunlar Artemis tapınağı, Babilin Asma bahçeleri İskenderiye Feneri, Piramitler, Rodos heykeli, Olimpostaki Zeus heykeli,ve Halikarnas Mozolesidir.
Ancak 2007 yılının Temmuz ayında Dünyanın (7) yeni harikası Başkanlığını İsviçreli Bernard Weber'in yaptığı ve Merkezi İsviçrede bulunan New 7 Wonders vakfı tarafından organize edilip yapılan Dünyanın yeni 7 harikası oylaması l00 milyon insanın katılımıyla gerçekleştirilmiş ve netice olarak da oylama sonucunda aşağıda isimleri belirlenen yeni (7) adet Harika ortaya çıkmıştır.
2- Ürdündeki Petra Antik kenti
3- Perudaki Machu Picchu Antik kenti.
4- Brezilyadaki Kurtarıcı İsa Heykeli
5- Çindeki Çin seddi
6- Meksikadaki Chichen İtza Piramidi
7- Hindistandaki Tac Mahal Anıt mezarı.
Petra Ürdün'ün Lut Gölü ile Akabe körfezi arasındaki toprakları üzerinde yer alan Antik kenttir. Petrayı M.Ö 400 ile MS.106 yılları arasında Nebati'lere Başkentlik yapmıştır.Roma İmparatorluğu tarafından işgal edilene kadar Başkent olarak varlığını sürdürmüştür.MS.400 yıllarından sonra deprem ve ekonomik sıkıntılardan dolayı kent gözden düşmüş ve zaman içinde unutulmuştur.
Machu Pıcchu Bugüne kadar çok iyi korunarak gelmiş olan bir inka antik şehridir.And Dağlarının zirvesinde 2.360 m. yükseklikte Urumbamba Vadisi üzerinde kurulmuş olup Peru'nun Cusco şehrine 88 km. mesafededir. Şehir İnkalı bir Hükümdar olan Pachacutec Yupanqui tarafından 1450 yılları cıvarında inşa ettirilmiştir.İspanyol istilacılar 1532 yılında buraları işgal ederken sık dağlar arasında kalmış bu şehir istilacılar tarafından fark edilmemiş ve bu sayede zarar görmemiştir. Machu Pıcchu 200 den fazla merdiven sistemiyle birbirine bağlı olan taş yapıdan oluşur.Şehrin 3000 basamağı bugün hala gayet iyi durumdadır.
Kentin kuruluş amacı ve anlamı bugüne kadar gelmiş olan tartışma konusudur.Günümüze gelmeyi başarmış bilimsel kanıt içerikli çok fazla ipucu bulunmamasından sadece tahminler yapılabilmektedir.Bu yüzden o zamanlardaki adı bilinmeyen şehir ismini bugün yakınlarda olan bir dağ zirvesinden almıştır.Şehrin tarım alanı olarak kullanılan teraslardan oluşan bölümleri Eski zirve (Quechua dilinde Machu Pıcchu) denen dağın eteklerindedir. Şehrin sonunda ise genç zirve ( Quechua dilinde Wayna Pıcchu ) yükselir.Şehirde içinde 100 den fazla iskeletin bulunduğu 50 adedin üzerinde mezar keşfedilmiştir.İlk başlarda bunların % 80 i kadın olduğu sanılmıış ama sonraki incelemelerde eşit dağılım olduğu tesbit edilmiştir. Bu keşfe istinaden şehrin İnka'ların yetiştirme ve disiplin yeri olduğu teorisi geliştirilmiş, Daha çok bugün kabul gören teori şehrin 700 den fazla İnka asil ve din adamına ev sahipliği yapmış olduğudur.
Kurtarıcı İsa Heykelinin yüksekliği 38 metredir. ve Rio De Janeiro şehrine tepeden bakan Corcovado Tepesinin üzerine yerleştirilmiştir. Brezilyalı Heito da silva costa tarafından tasarlanan ve Fransız Heykeltraş Paul Landowski tarafından gerçekleştirilen bu anıt Dünyanın en çok tanınan anıtlarından biridir. Heykelin yapımı 5 yıl sürmüştür. ve Ekim 1931 de açılışı yapılmıştır.
).jpg)
Kurtarıcı İsa Heykeli corcovada sözcüğü ( Kambur ) anlamına gelmektedir. Dağın şeklinin bir kamburu andırmasından dolayı bu isim konulmuştur. Mükemmel bir Rio de Janeiro manzarasının dışında,Bütün Brezilya fotoğraflarında gördüğünüz kollarını açmış Brezilyayı seyreden Kurtarıcı İsa Heykeli Brezilya halkının sıcaklığının sembolü haline gelmiştir.
Çin seddi Çinin kuzey batısı boyunca uzanır. Dünyanın en uzun savunma duvarıdır.Po Hoy körfezinde deniz kıyısında başlar,Pekinin kuzeyinden geçerek batıya yönelir. ve Huangho nehrini ikiye bölerek Güneybatıya uzanır. Gobi çölünün güneyinden batıya yönelerek devam eder.Seddin yıkıllmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 10.000 km.bulur. Bugün ayakta duran kısmı Ming Hanedanı devrinden kalan 3000 km.lik settir. Ancak asıl inşaat MÖ.221 ile MS.608 Yılları arasında yapılmıştır.Çin seddi Dünya üzerinde en uzun sürede yapılan ve en çok insan çalıştırılan yapıdır.MS.555 te Beijing ile Datong arasındaki 500 Km. lik duvarın yapımında 1.800.ooo kişi çalışmıştır.Badaling Dağının üzerinden geçen seddin sadece 200 metrelik kısmını yapmak için bile binlerce kişi çalıştırılmış, Bu kişilerin isimleri bir taşa yazılmıştır.
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Genellikle duvarın yüksekliği 7-10 metre Taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre cıvarındadır. Üzerinde atlar ve Arabalar gidebilmektedir. Duvar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer Saray ve Tapınaklarada rastlanır. Duvarın yapılış amacı ise Çinin ilk imparatoru Qin Shi Huanga buraya boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda Tarihçiler farklı görüşler sürmüşlerdir. Bunlardab bazıları Ülkenin sınırlarını Türklere Hunlara karşı savunmak,uzun savaşlar sonunda yıktığı Beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.Ülkeden kaçışları önlemekti.Qui Shi Huang MÖ.221 yılında daha önceki kralların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı.MÖ.3 yüzyıldan MS.17 yüzyıla kadar çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir.Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son Hanedan Ming Hanedanı (1368-1644)Bugün seddin yıkılmış olduğu kısımlarıyla birlikte uzunluğu 6000 kilometreyi bulur. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat MÖ.221 ile MS.608 yılları arasında yapılmıştır.
Chıchen İtza Meksikanın Yucaton yarımadasında Valladolıd ve Merida arasında yer alan Kristof Kolomb öncesi döneminde kurulmuş bir Maya Kentidir. Muhtemelen bir dönem Yucatan'ın dini merkezi olmuştur. Chicen-İtza'daki El Castillo ( Kale ) adıyla tanınan kukulkan piramidinin yüksekliği üst platforma nazaran 24 mt.dir.( 10 yüzyıl sonunda yüksekliği 40 mt. olan Uxmal'daki piramitten daha alçaktır. Efsaneye göre kent 10.yüzyılda Quetzalcoatl önderliğindeki Tolkerler'ce alınmıştır. Kentteki önemli yapıllar sırasıyla, Kale adıyla tanınan Kukulkan Tapınağı,Yada Kukulkan Piramidi, Mayalar bu piramidi Astronomi ve Matematik bilgilerini ortaya koymak istercesine belirli bir sistemle inşa etmişlerdir. Örneğin 4 cephesinin her birinde 91 basamak yer alır.Böylece 4X91 le bulduğumuz 364 sayısına en tepedeki düzlüğü ( 1 )de eklediğimizde yıldaki günlerin sayısı olan 365 i bulmaktayız.
Ayrıca piramidi öyle bir şekilde yönlendirmişlerdirki İlkbahar ve Sonbaharda ekinoksların gerçekleştiği an piramide gelen güneş ışıkları piramidin çıkıntıları sayesinde merdiven basamaklarının dibinde bulunan iki yılan başı yontusunun S ler çizen bir gövde uzantısı oluşacak şekilde bir gölge oluşturmaktadır.(İki başlı yılan) Bu yılan Kukulkan adıyla bilinen ilahi tüylü yılandır. Yılanın bir özelliği vücudunun gökcisimlerin yörüngesi şeklini alabilmesi, S ler çizilmesidir.Ayrıca Piramidi inandıkları yeraltı alemi katları sayısı gibi 9 farklı düzey halinde düzenlemişlerdir. Piramidin tepesinden bakıldığında 300 hektarlık bir görüş alanına sahip olunur. Yani kentteki tüm yapılar görülebilmektedir.Coracol (Karakol) denilen gözlem evi, Adı Maya dilinde (Esrarlı yazıların evi) anlamına gelen Akab Dzib, Baş Rahibin tapınağı, Savaşcılar tapınağı, Top oyunu sahası, Rahibeler manastırı adı verilmiş yönetim sarayı, çeşitli tapınaklar içeren (Eski Chicen) yapılar gurubudur.
Tac Mahal Hindistan Türk İmparatorluğunun Timuroğulları Hanedanının 5. Hükümdarı Şah Cihan (1593 - 1666) tarafından o zamanki İmparatorluğun Başkenti olan Hindistanın Agra şehrinde, Jumna Nehrinin kıyısında yaptırılmıştır. Dünyada aşk için dikilmiş en büyük ve en güzel anıt olarak kabul edilen bu türbe, Şah Cihanın büyük aşkla sevdiği eşi Ercümend Banu'nun (Mümtaz Banu) ölümü üzerine,onun hatırasına yaptırılmıştır.Yapının Mimarları Mimar Sinanın Talebelerinden Mehmet İsa Efendi, Mehmet İsmail Efendi,ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi eserin yapıllması için Şah Cihan tarafından İstanbuldanb davet edilmişlerdi. 163o da inşaatına başlanan eser 22 yıl sonra 1652 de tamamlanmıştır.
Tac Mahalın yapımında parlak ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmıştır.Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 mt. olan kubbe Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmıştır.Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır. Türbenin beyaz mermerden 4 minaresi vardır. Anıtın 4 yanına Hattat İsmail Efendi tarafından yasin suresinin tamamı yazılmıştır.Mümtaz Mahal ve Şah Cihanın sandukaları üst katta kubbenin altındadır. Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses 7 kez yankılanacak şekilde bir
akustiğe sahiptir. Şahın ve eşinin asıl lahitleri ise en alt katta bulunmaktadır.Tac Mahalın yüzbinlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci vardır. Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğuda batılı bir çok ünlü yazar ve şaire ilham kaynağı olanTac Mahal Mehtaplı gecelerde bile aydan daha parlak görünür.
Rivayete göre Şah Cihan, Tac Mahalin yapılmasından sonra Mimar İsa Khanın sağ elini buna benzer başka bir yapı yapmaması için kestirmiştir. Diğer bir rivayete göre Tac Mahal tamamlandıktan sonra Şah Cihan kendi mezarı olması için Tac Mahalin karşısına aynı Tac Mahale benzer bir anıt yaptırmak istemiş,Ancak yapılacak olan bu anıt Tac Mahalin aksine tamamen siyah mermerden olacakmış.Ancak bu yapıyı yaptıramadan oğlu Alemgir tarafından tahttan indirilmiş ve Agra Kalesindeki Oktagonal kuleye hapsedilmiştir. ve ölümüne kadar 7 sene boyunca hapsedildiği bu kuleden Tac Mahali izleyerek ve eşi için yas tutarak yaşamış öldüğünde ise karısınınyanına Tac Mahale defnedilmiştir.
3- Perudaki Machu Picchu Antik kenti.
4- Brezilyadaki Kurtarıcı İsa Heykeli
5- Çindeki Çin seddi
6- Meksikadaki Chichen İtza Piramidi
7- Hindistandaki Tac Mahal Anıt mezarı.
ÜRDÜNDEKİ PETRA ANTİK KENT
Petra Ürdün'ün Lut Gölü ile Akabe körfezi arasındaki toprakları üzerinde yer alan Antik kenttir. Petrayı M.Ö 400 ile MS.106 yılları arasında Nebati'lere Başkentlik yapmıştır.Roma İmparatorluğu tarafından işgal edilene kadar Başkent olarak varlığını sürdürmüştür.MS.400 yıllarından sonra deprem ve ekonomik sıkıntılardan dolayı kent gözden düşmüş ve zaman içinde unutulmuştur.
Petranın ilk yapım amacı tarihçiler tarafından bulunamamıştı. Ancak yapılan son araştırmalarda Petranın altında gizli gömülü bir bölüm olduğu ve bu bölümün Kral Mezarları olduğu araştırmalar sonucunda kesinleşmiştir. Petra Antik kentinde Tiyatro,Tapınak,ev gibi yapılar kireç taşına oyularak yapılmıştır.El-khazna ve Roma döneminde yapılan Amfitiyatro en bilinen yapılardır.1812 yılında İsviçreli gezgin Johann Burckhardt tarafından kent tekrar bulunmuştur. 6 Aralık 1985 tarihinde UNESCO tarafından Dünya kültür mirası listesine dahil edilmiştir.
PERUDAKİ MACHU - PICCHU ANTİK KENTİ
Machu Pıcchu Bugüne kadar çok iyi korunarak gelmiş olan bir inka antik şehridir.And Dağlarının zirvesinde 2.360 m. yükseklikte Urumbamba Vadisi üzerinde kurulmuş olup Peru'nun Cusco şehrine 88 km. mesafededir. Şehir İnkalı bir Hükümdar olan Pachacutec Yupanqui tarafından 1450 yılları cıvarında inşa ettirilmiştir.İspanyol istilacılar 1532 yılında buraları işgal ederken sık dağlar arasında kalmış bu şehir istilacılar tarafından fark edilmemiş ve bu sayede zarar görmemiştir. Machu Pıcchu 200 den fazla merdiven sistemiyle birbirine bağlı olan taş yapıdan oluşur.Şehrin 3000 basamağı bugün hala gayet iyi durumdadır.
Kentin kuruluş amacı ve anlamı bugüne kadar gelmiş olan tartışma konusudur.Günümüze gelmeyi başarmış bilimsel kanıt içerikli çok fazla ipucu bulunmamasından sadece tahminler yapılabilmektedir.Bu yüzden o zamanlardaki adı bilinmeyen şehir ismini bugün yakınlarda olan bir dağ zirvesinden almıştır.Şehrin tarım alanı olarak kullanılan teraslardan oluşan bölümleri Eski zirve (Quechua dilinde Machu Pıcchu) denen dağın eteklerindedir. Şehrin sonunda ise genç zirve ( Quechua dilinde Wayna Pıcchu ) yükselir.Şehirde içinde 100 den fazla iskeletin bulunduğu 50 adedin üzerinde mezar keşfedilmiştir.İlk başlarda bunların % 80 i kadın olduğu sanılmıış ama sonraki incelemelerde eşit dağılım olduğu tesbit edilmiştir. Bu keşfe istinaden şehrin İnka'ların yetiştirme ve disiplin yeri olduğu teorisi geliştirilmiş, Daha çok bugün kabul gören teori şehrin 700 den fazla İnka asil ve din adamına ev sahipliği yapmış olduğudur.
BREZİLYADAKİ KURTARICI İSA HEYKELİ
Kurtarıcı İsa Heykelinin yüksekliği 38 metredir. ve Rio De Janeiro şehrine tepeden bakan Corcovado Tepesinin üzerine yerleştirilmiştir. Brezilyalı Heito da silva costa tarafından tasarlanan ve Fransız Heykeltraş Paul Landowski tarafından gerçekleştirilen bu anıt Dünyanın en çok tanınan anıtlarından biridir. Heykelin yapımı 5 yıl sürmüştür. ve Ekim 1931 de açılışı yapılmıştır.
).jpg)
Kurtarıcı İsa Heykeli corcovada sözcüğü ( Kambur ) anlamına gelmektedir. Dağın şeklinin bir kamburu andırmasından dolayı bu isim konulmuştur. Mükemmel bir Rio de Janeiro manzarasının dışında,Bütün Brezilya fotoğraflarında gördüğünüz kollarını açmış Brezilyayı seyreden Kurtarıcı İsa Heykeli Brezilya halkının sıcaklığının sembolü haline gelmiştir.
ÇİN SEDDİ
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Genellikle duvarın yüksekliği 7-10 metre Taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre cıvarındadır. Üzerinde atlar ve Arabalar gidebilmektedir. Duvar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer Saray ve Tapınaklarada rastlanır. Duvarın yapılış amacı ise Çinin ilk imparatoru Qin Shi Huanga buraya boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda Tarihçiler farklı görüşler sürmüşlerdir. Bunlardab bazıları Ülkenin sınırlarını Türklere Hunlara karşı savunmak,uzun savaşlar sonunda yıktığı Beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.Ülkeden kaçışları önlemekti.Qui Shi Huang MÖ.221 yılında daha önceki kralların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı.MÖ.3 yüzyıldan MS.17 yüzyıla kadar çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir.Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son Hanedan Ming Hanedanı (1368-1644)Bugün seddin yıkılmış olduğu kısımlarıyla birlikte uzunluğu 6000 kilometreyi bulur. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat MÖ.221 ile MS.608 yılları arasında yapılmıştır.
MEKSİKADAKİ CHICHEN ITZA PİRAMİDİ
Ayrıca piramidi öyle bir şekilde yönlendirmişlerdirki İlkbahar ve Sonbaharda ekinoksların gerçekleştiği an piramide gelen güneş ışıkları piramidin çıkıntıları sayesinde merdiven basamaklarının dibinde bulunan iki yılan başı yontusunun S ler çizen bir gövde uzantısı oluşacak şekilde bir gölge oluşturmaktadır.(İki başlı yılan) Bu yılan Kukulkan adıyla bilinen ilahi tüylü yılandır. Yılanın bir özelliği vücudunun gökcisimlerin yörüngesi şeklini alabilmesi, S ler çizilmesidir.Ayrıca Piramidi inandıkları yeraltı alemi katları sayısı gibi 9 farklı düzey halinde düzenlemişlerdir. Piramidin tepesinden bakıldığında 300 hektarlık bir görüş alanına sahip olunur. Yani kentteki tüm yapılar görülebilmektedir.Coracol (Karakol) denilen gözlem evi, Adı Maya dilinde (Esrarlı yazıların evi) anlamına gelen Akab Dzib, Baş Rahibin tapınağı, Savaşcılar tapınağı, Top oyunu sahası, Rahibeler manastırı adı verilmiş yönetim sarayı, çeşitli tapınaklar içeren (Eski Chicen) yapılar gurubudur.
HİNDİSTANDAKİ TAC MAHAL ANIT MEZARI
Tac Mahalın yapımında parlak ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmıştır.Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 mt. olan kubbe Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmıştır.Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır. Türbenin beyaz mermerden 4 minaresi vardır. Anıtın 4 yanına Hattat İsmail Efendi tarafından yasin suresinin tamamı yazılmıştır.Mümtaz Mahal ve Şah Cihanın sandukaları üst katta kubbenin altındadır. Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses 7 kez yankılanacak şekilde bir
akustiğe sahiptir. Şahın ve eşinin asıl lahitleri ise en alt katta bulunmaktadır.Tac Mahalın yüzbinlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci vardır. Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğuda batılı bir çok ünlü yazar ve şaire ilham kaynağı olanTac Mahal Mehtaplı gecelerde bile aydan daha parlak görünür.
Rivayete göre Şah Cihan, Tac Mahalin yapılmasından sonra Mimar İsa Khanın sağ elini buna benzer başka bir yapı yapmaması için kestirmiştir. Diğer bir rivayete göre Tac Mahal tamamlandıktan sonra Şah Cihan kendi mezarı olması için Tac Mahalin karşısına aynı Tac Mahale benzer bir anıt yaptırmak istemiş,Ancak yapılacak olan bu anıt Tac Mahalin aksine tamamen siyah mermerden olacakmış.Ancak bu yapıyı yaptıramadan oğlu Alemgir tarafından tahttan indirilmiş ve Agra Kalesindeki Oktagonal kuleye hapsedilmiştir. ve ölümüne kadar 7 sene boyunca hapsedildiği bu kuleden Tac Mahali izleyerek ve eşi için yas tutarak yaşamış öldüğünde ise karısınınyanına Tac Mahale defnedilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder