7 Kasım 2012 Çarşamba

Kelebek


Pulkanatlıların ergin aşamadaki durumu.Kelebeğin küçük daha çok enine gelişmiş birbaşı vardır. Başın iki yanında bulunan gözler bileşik yapıda olup iridir. Gözleri meydana getiren basit gözlerin sayısının 27 bine vardığı olur. Bazı gece kelebeklerinin başında,tam tepe kısmında iki basit göz daha bulunur. Başın ikinci parçasından ikiduyarga çıkar. Bunların biçimi ve uzunluğu çeşitli olabilir. Bütün gündüz kelebeklerinde duyargalar birer topuzla son bulur.


Gece kelebeklerindeyse bunlar düzgün taranmış iplik yada tüylere benzer. ve hayvanın cinsine göre değişik olur. Kelebeğin ağzı emici yapıdadır. Alt ve üst çenenin dış lopcukları birleşerek bir boru meydana getirir. Bu boru hayvanın çiçek ve meyvelerden emdiği balözünü sindirim borusuna aktarmağa yarar. Burmalı bir hortum olan sindirim borusu kelebek hareketsiz durumdayken sarmal biçimdedir.


Böcek harekete geçince kıvrımları açılıp düzelir. Bazı türlerde sindirim borusu çok uzundur. Bazılarında ise basittir ya da hiç yoktur. Kelebeklerin göğüs kısmından çıkan orta uzunlukta üç çift ayağı vardır. Bunların gelişmesi yapısal özellikleri,cinse göre değişir. Birinci çift ayakta çoğunlukla hareketli şerit biçimi bir ek bulunur. Epifiz denen bu kısım tüylerle örtülüdür. Bu tüyler duyargaların ve hortumun temizlenmesinde fırça olarak kullanılır.Öteki iki çift ayakta birer ya da ikişer mahmuz bulunur. 


Kelebeklerin genellikle üçgen biçiminde dört kanadı vardır.Ön kanatlar arka kanatlara oranla daha güçlüdür. Ancak hayvanın uçuşu açısından kuyruk biçiminde uzayan arka kanatlar daha önemlidir. Bazı türlerin kanatlarında tüyden uzun saçaklar bulunur. Bunlar   bazılarında küçük yelpazelere benzer. Boyunduruğa benzeyen özel bir aygıtla birbirine bağlanan ön ve arka kanatlar bütün bir yüzey meydana getirirler.Kanatları kaplayan tüy ve pullar kelebeklerin çeşitli güzel renklerini veren pigmentler bakımından çok zengindir.


Bu renkler  tüyve pulların değişik yerleşmesiyle çeşitli yansımalar yapar. Gündüz kelebekleri kanatları dikey olarak kapanmış durumda dinlenirler.Bunlarda kanatların üst yüzeyi çok canlı renklerle örtülüdür. Alt yüzeyi ise ağaç gövdesi gibi  koyu renklidir. Gece kelebekleri ise ön kanatlar arka kanatları örter durumda katlanmış olarak dinlenirler. Bunların kanatlarında alt ve üst yüzeyler aynı renktedir. Öte yandan arka kanatlar canlı ve parlak renktedir. Ön kanatların üzerinde ise çeşitli çizgiler vardır.


Gece kelebeklerinin pul ve tüyleri gündüz kelebeklerininkinden daha çoktur. Kelebek uçuşu bir çok cinste güçsüz ve kısa uçuştur.Göçmen tipi bazı kelebekler ise uzun süre uçabilirler.Kelebeklerin büyük bir kısmı gece,bir kısmı gündüz bir kısmı ise sabah ve akşamın alacakaranlık vakitlerinde uçar. Buna görede gündüz kelebeği alacakaranlık kelebeği ve gece kelebeği olarak üçe ayrılırlar.Kelebekler yumurtlama yoluyla ürerler.


Yumurtlama ile kurtcuğun yumurtadan çıkışı arasındaki süre kelebeğin türüne ve iklim koşullarına göre değişir. Kurtçuklar bitkilerle beslenirler. Çoğu bitkilerin yaprak tomurcuk,çiçek gibi dış parçalarını yer.Bir kısmıda meyvelerin eti gibi parçalarla beslenir. Bombicus cinsinin kurtçuğu ipek çıkardıkları için bu kelebek cinsi insanlar için çok yararlıdır. Kelebek bütün kıtalarda yaşar.Fakat en çok bitki örtüsü zengin olan yani beslenmesi için gerekli olan balözünü bol olarak bulabildiği bölgelerde bulunur.

Hiç yorum yok: