9 Haziran 2009 Salı

Sinemanın Öncüleri - Thomas Alva Edison,Lumiere Kardeşler ve George Melies


Sinema hakkında buluşların gelişmesi Thomas Alva Edison Fonograf üzerindeki çalışmaları
bitmek üzereyken Fonografın kulak için yaptığını,göz için yapmayı düşündü. Edison önce bir
silindirin üzerine bir sıra küçük resimler dizdi. Silindir döndürülürken makinenin bir yanına konmuş olan bir büyüteçten bu resimlere bakılıyordu. Fakat o dönemde kullanılan fotoğraf filmlerinin yapısal özelliklerinden dolayı bu çalışma tam anlamıyla başarılı olamadı. (1887) Edison araştırmalarına devam ettiği sırada,George Eastman mitoselüz esasına dayanan fotograf camları yerine, selüoit kayıt ortamlı esnek fotograf filmleri yapmayı başardı. (1889) Eastmanın bu buluşu Sinema tarihi açısından çok önemliydi. Çünki bu filmler olmadan sinemanın ortaya çıkması düşünülemezdi. Edison bu filmlerden yararlanarak önce seri fotoğraflar çeken (Kinetograf) adında bir alıcı makine,sonra da çekilen seri haldeki fotoğrafları göstermek için (Kinetoscape) adı verdiği başka bir aygıt yaptı. (1890)



Cinematographe'ın icadı ise, Amerika'da ve başka ülkelerde sinema üzerine araştırmalar ilerlerken Fransada bu alanda öncü olarak ortaya çıkmaya hazırlanıyordu.19. ncu yüzyılın ikinci yarısı boyunca yoğunlaşan çalışmaların meydana getirdiği birikimi iyi kullanan Louis ve Aguste Lumiere kardeşler (Cinematographe) Sinematograf adını verdikleri ilk sinema makinesini tamamladılar ve 13 Şubat 1895 te Fransa için patentini aldılar.




Bugünkü Sinema Makinelerinin ilk örneği sayılan Lumier kardeşlerin Sinematografında filmler makinenin merceğine dayalı bir izleme aygıtından değil,duvara gerilmiş bir Beyazperde de
izleniyordu. Bu makinenin en önemli özelliği ise üzerine fotografın çekildiği filmin objektifin
arkasından sürekli olarak geçmesiydi. Objektifin önünden geçen bir görüntü,yerini kendini
izleyen bir görüntüye bırakırken,obtüratör adında bir örtücü ışınların oraya girmesini engelliyordu.




Aynı yıl 22 Mart ta Paris te 10 Haziran da da Lyon da Sinematograf makinesini halka gösterdiler. 28 Aralık 1895 tarihinde ise Paris te ( Copucines Bulvarı ) üzerindeki Grand Cafe bodrumunda bulunan 120 kişilik indien salonda ilk sinema salonu açılarak halka gösteri yapıldı. Ve bu gösteriyi 25 kişi izledi. İlk programda 3 dakikadan fazla sürmeyen 10 film birden gösterilmişti. Özellikle (Arrivee du Train en gare de la ciotat) (Trenin La ciotat garına gelişi) filmi büyük ilgi görmüştü.Bu gösterilerde üstlerine doğru gelen treni gören izleyicilerin sandalyelerin altına saklanmaya çalıştıkları söylenir.




Lumiere Kardeşler - Auguste Marie Louis Nicolas (19 Ekim 1862 Besançon Fransa-10 Nisan 1954 Lyon) ile Louıs Jean (5 Ekim 1864 Besancon Fransa - 6 Haziran 1948 Bandol)
ilk film yapımcıları arasındadırlar. (Lumiere Fransızca ışık anlamındadır.)Louis ve Aguste Lumier Kardeşler geliştirdikleri,hareketin çözümlenmesi ve filmlerin gösterimini gerçekleştirebilen bir makine sayesinde (Sinemanın Mucitleri) olarak anılırlar.Geliştirdikleri bu çekici ve gösterici makineye (sinematograph) Adını verdiler. İlk film gösterimlerini 22 Aralık 1895 yılında Paris'te Capucines Bulvarındaki Grand Cafe'de gerçekleştiren Lumier Kardeşlerin kullandıkları bir tırnak aracılığı ile filmi ilerletme teknikleri bugün bile kullanılmaktadır.




George Melies - Bir illizyonist olan ,kendisinden önce yapılan sinema filmlerinin eksiğinin
olay örgüsü ve karakterlerin olmayışı olduğunu iddia etmiş,ve bunun üzerine çalışmış,Sinemada günümüzde dahi kullanılan birçok teknik bulmuş, bunları filmlerinde kullanmış,gerçeğin yanında illizyonda kullanan Fransız yönetmen.28 Aralık 1895 te Lumiere Kardeşlerin Paris Grand Cafe de yapılan ve Dünya Tarihindeki ilk sinema gösterimi olarak kabul edilen gösterime katılan bunun üzerine hayatı değişen ve Sinema tarihinde adından övgüyle bahsedilen Fransız asıllı sinemacı. Sinemanın bugünlere gelmesinde önemli katkıları vardır.Sinematografı gördükten sonra bunu Lumiere Kardeşlerden satın almak istemiş ve Lumierlerin Babasından olumsuz tepki alınca,kendi Sinematografını yapabilmek için Avrupalı Mühendislerin kapılarını aşındırmış en nihayetinde bu amacına ulaşmıştır.




Sinema Tarihinde ilk defa Dekor kullanımı Fade in ve Fade out sahne ve sekanslar arası geçişler gibi unsurların kaşifidir.Aya Seyahat filmi çok meşhurdur.Aya Seyahat Sinema tarihinin ilk bilim kurgu filmi olarak kabul edilir.1900 lerde Sinematografın her türlü unsurlarını gözler önüne sermiş Sinema illizyonisti ilk renkli filmi çevirmekle kalmayıp çılgın bir emek sonucu bu filmin her karesini kendi boyamıştır. Bugün kullanılan özel efektlerin üreticisi kurguların paşası sinemanın başladığı insandır.




Sinema Türkiyeye ise icad edilişinin ardından girdi. 1896-97 de Lumier Kardeşlerin aktüalite filmleri önce Saray Halkına,sonrada Beyoğlundaki Sponeck Birahanesinde halka gösterildi. 1908 de ise Sigmund Weınberg adlı Romanyalı bir Yahudi Pathe Freres Şirketinin temsilciliğini alarak İstanbul da Cinema Pathe adındaki ilk sürekli sinema salonunu işletmeye başladı. Bu arada Lumierlerin Kameramanları Türkiye ye gelerek İstanbul da ve Ülkenin başka yerlerinde Aktüalite filmleri çektiler.




Osmanlı Devletinin film yapım çalışmaları ise Weınbergin başına getirildiği Merkez Ordu Sinema Dairesinin kurulmasıyla başladı.Fuat Uzkınay Yeşilköyde daha önce Rusların yaptığı anıtın yıkılışını,Ayestefanostaki Rus Abidesinin yıkılışı adlı filmle belgeledi. Bu film ilk Türk filmi,Uzkınay da ilk Türk sinemacısı sayıldı.Ama söz konusu filmin izine sonradan hiç bir yerde rastlanmaması gerçekten çekildiği konusunda kuşkular da yarattı.


Hiç yorum yok: