6 Şubat 2013 Çarşamba

Mozaik


Renkli taş,cam yada seramik parçalarının alçıdan bir zemine yapıştırılarak kullanılmasıyla yapılan yere,duvar ya da tavan süsü.Mozaik olarak adlandırabilecek ilk örneklere Girit'te rastlanmaktadır.ama gerçek mozaikler ilk olarak Yunanistan'da Olynthus'da (M.Ö.V-IV Yüzyıllarda) Makedonya'da daha sonra da Pella'da,Atina'da ve Korent'te yapılmıştır. Romalılar mozaik sanatını geliştirerek İmparatorluk devrinde eşsiz örnekler vermişlerdir.Roma da San Pietro Katedralinin altında bu dönem,mozaik sanatının en güzel örneği bulunmaktadır.


Renkli mozaikler Roma İmparatorluğu zamanında o kadar moda olmuştu ki bütün evlerde mozaik vardı. Bizanslılar devrinde yaldız da kullanılıyordu.Romada Neron un Domus Aureasında da yaldızlı mozaik bulunmuştur. Mozaiklere daha çok yemek salonlarında rastlanmaktadır. Vitrivius ve plinius adlı Romalı yazarlara göre zemin üç tabakadan meydana gelmektedir.Bu tabakaların üstüne renkli parçalar sıralanarak resimler,geometrik biçimler yaratılmaktadır.


Asyada (Antakya'da) ve Afrikada kurulan çeşitli mozaik okullarında mitolojiden görünümlere kadar çeşitli konuları işleyen mozaikler yapılmıştır.Çağdaş hayattan alınma konulara da rastlanmaktadır.(Sicilyada Piazza Armerina'daki araba yarışlarını gösteren mozaikler gibi) Bu eserlerden Roma resmi ve mitolojisi hakkında çok şey öğrenmek mümkündür.


I.Yüzyıldan sonra duvar mozaikleri,yer mozaiklerinin yerini aldı.Hristiyan Kiliselerinin dekorasyonunda mozaik kullanılması moda oldu.Bizans şehirlerinin yanı sıra İtalya'da Roma'da Rovenna da ve Milano da o çağdan kalma eşsiz örnekler vardır. Bizans mozaiklerinin önemli örnekleri İstanbul daki Ayasofya ve Kariye müzelerindedir. Romadaki örnekler arasında en önemlileri şu kiliselerde bulunmaktadır. Santa Pudenziana (IV Yüzyıl) Santa Maria Maggiore (V.Yüzyıl) S.cecillave S.marco (VIII. ve IX.yüzyıllar ) S.Pressede (IX.Yüzyıl) Rovenna  da ki mozaikler arasında ise San Vitale Kilisesi ile Galla Placidia mozaikleri ünlüdür.


Kısa bir aradan sonra XI.ve XII. Yüzyıllarda Roma da mozaik dekorasyonu yine moda oldu. Bu dönemin gerek Romada gerek Venedik ve Sicilya da yapılan mozaikleri Bizans resminin etkilerini taşımaktadır.Vendikteki S.Marco (XII.XIV Yüzyıllar) ve Torcello ile Murano katedrallerindeki mozaikler en önemli ve en eski mozaiklerdir.


Ortaçağın sona ermesi ve resim dilinin değişmesiyle birlikte mozaikin altın çağıda sona erdi.Buna rağmen Tiziano ve Tintoretto gibi Venedikli büyük ressamlar,mozaik alanında çalışmalar yapmışlardır. XIX.Yüzyılda gotik dönemde mozaik sanatı canlanır gibi oldu,yerlerde ve kiliselerde dekoratif amaçlarla kullanıldı.Ravennadaki Ariani kutsama binasının (V-VI. Yüzyıllar) kubbesini kaplıyan mozaiklerden bir Havariyi canlandırdığı görülmektedir.


Hiç yorum yok: