Çağdaş Türk Karikatürünün Önderlerinden Cemal Nadir Güler (1902 -1947)

Çağdaş Türk Karikatürünün miladı kabul edilen Cemal Nadir Güler çizdiği karikatürlerin yanısıra Amcabey karakteriyle de yaşadığı döneme damgasını vurmuştur. 1902 yılında Bursada doğan Cemal Nadir Güler,Ortaokuldan sonra Tabelacılık,Makinistlik,Gezici öğretmenlik gibi pekçok işte çalışmıştır.İlk karikatürünü 18 yaşındayken 1920 yılında Sedat Simavinin çıkardığı Diken Dergisinde yayınlanan Cemal Nadir Güler 1926 dan sonra İstanbula gelerek çizmeyi sürdürür.ve 1928 yılında Akşam Gazetesinde günlük karikatür çizmeye başlar. 1930 da yeni bir gazete çıkar.Sonposta Cemal Nadir bu gazetede ülkemizdeki ilk yerli bant karikatür tiplemesi olan Amcabeyi günlük olarak çizmeye başlar.




1932 yılında da Amcabeye göre adlı ilk karikatür Albümü yayınlanır ki bu albümde ülkemizde yayınlanan ilk karikatür Albümü olarak gene karikatür tarihimizdeki ilklerin arasında geçer.Cemal Nadir Güler Amcabeyin yanısıra Akla Kara,Dalkavuk Dede ile Torun,Salamon,Yeni Zengin,gibi pekçok çizgi tip yarattı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Cumhuriyet Gazetesinde çizerliğini sürdüren Güler ,1941 de Vedat Günyol ile birlikte Arkadaş adlı Çocuk Dergisini 1942 -1944 yılları arasında ise Amcabey adlı Mizah Dergisini yayınladı.Bu dergide özellikle genç karikatürcülere çizme imkanı tanıyarak onların ilk çizgilerini yayınlıyarak bu konudada öncülük etti.



Cemal Nadir Güler kısacık ömründe pek çok şey sığdıran çok üretgen bir sanatçıydı. 10 kadar karikatür Albümü yayınladı. 5 kez Karikatür Sergisi açtı. Ona ait bir başka yenilik de Karikatür üzerine halka pekçok konferans veren ilk çizer olmasıdır.Cemal Nadir sadece çizerlikle yetinmedi onun yazarlık yönü de vardır.Ankara Radyosu için çeşitli skeçler yazmıştır. Yüzkarası adlı oyunu İstanbul Şehir Tiyatrolarında sergilenmiştir.Cemal Nadir Güler en verimli çağında 27 Şubat 1947 de aramızdan ayrılmıştır.



Cemal Nadirin yokluklarla geçmiş kısa hayatı 27 Şubat 1947 yılında sona eriyor. Cemal Nadirin ölüm haberi duyulduğunda İstanbulda pek görülmemiş birşey oluyor.Hayat duruyor.Esnaf Dükkan açmıyor,nerdeyse tüm İstanbul Cemal Nadirin Beyazıt Camiindeki cenaze törenine katılıyor.O güne kadar bir sanatçı cenazesinde görülmemiş bir kalabalıkla cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnediliyor.Yarattığı tiplerle toplumsal bir eleştiri yapan Cemal Nadir Arkadaş Dergisinde çizdiği Dede ile Torun karikatürlerinde bilgi ile cehaleti,yeni ile eskiyi karşı karşıya getiriyordu.Amcabey tiplemesiyle toplumdaki çarpıklıkları Çıkarcı tipleri,iki yüzlüleri alaya alırken Dalkavuk tiplemesiylede dalkavukluk yaparak çıkarlarını koruyanları eleştiriyordu.Yeni Zengin tiplemesi toplumdaki sonradan görmeliği,Akla Kara tiplemeleride eğitimsizliği ifade eden karakterlerdi.

Cemal Nadir Gülerden iki Anektod ;
Cemal Nadir Bursa da bir özel okulda resim öğretmenliği yapıyordu.Uzun zamandır aylık alamamıştı.
Okul Müdürü üstada sorar.
- Bu gün ayın kaçı
Üstat gülerek
-Kırbiri Efendim der.
Müdür şaşkın
-Ayın kırkbiri olur mu ?
Üstat sıkılarak
-Vallahi 41 gündür Maaş alamadık ta.

Üzüntülü bir gününde Cemal Nadire sorarlar
- Bu ne somurtkanlık Allahaşkına üstat ? Halbuki sen Gülersin
Cemal Nadir cevap verir
- Yanılıyorsun Dostum Ben Nadir Gülerim.