14 Mayıs 2007 Pazartesi

Mabeyn Hakkında Açıklamalar

Göztepe köşklerini anlatan dostlarımız Mabeyinci Faik Beyden bahsederken Mabeyinin ne olduğunu açıklamıyorlar.Ben bu gün Mabeyincilerin Osmanlı İmparatorluğundaki yaptığı işlere değineceğim.Mabeyinci Padişahın dışarıyla olan işlerine bakan ve dilekleri kendisine ileten kimse.İslamlıkta 4 Halife Devrinde isteyenler hiçbir aracıya baş vurmadan halife ile konuşabilirdi.Emevi Halifesi Muaviye ile hacip denilen Mabeyinciler kullanılmaya başladı.Abbasiler Devrinde Halifenin huzuruna çıkmak daha da güçleşti.Halife ancak önemli işlerde soyluları ve halkı ayrı, ayrı Mabeyin teşrifatcılarının delaletiyle kabul ederdi.Osmanlı Devletinde Yıldırım Beyazıta kadar,herkes Padişahla serbestce görüşebilirdi.Bu devirden sonra
kayıtlamalar başladı.Fatih Sultan Mehmet Kanunnamesine teşrifat için maddeler koydurttu.
Acele haller dışında Vezirler bile Haftada ancak, 4 gün Padişahla görüşebilecekti.Padişahla görüşmek için müracaatlar Kapıağasına yapılır,o da Mabeyinci görevi yapan kapıcılarkethüdasına duyururdu.Daha sonra sırasıyla Vezir ve Kazaskerlere haber verilirdi.Mustafa 2 den itibaren Silahtarlar Mabeyincilik te yapmağa başladı.Çuhadar ve Rikabdarlar da her zaman huzura girdiklerinde bir çeşit Mabeyinci idiler.Mabeyinci deyimi ilk defa Selim 3 zamanında kullanıldı ve zamanla önem kazandı.Abdülhamit 2 devrinde Mabeyin başlı başına bir daire haline geldi.Saraydaki Mabeyin Dairesinde ,Başmabeyinci,2 nci Mabeyinci,ve öbür Mabeyinciler kendilerine ayrılan odalarda oturur,sırayla nöbet tutarlardı.Abdülhamit bizzat Mabeyincileri kendi seçerdi.Sadrazam ve Vezirler Saraya geldiklerinde kendilerine tahsis edilen odalarda diğer ziyaretciler Mabeyin Dairesindeki odalarında beklerdi.Mabeyincilerin 2 nci Meşrutiyetten sonra önemleri azaldı.Fakat Mabeyincilik Padişahlığın sonuna kadar devam etti.
Yukarıda açıkladığımız Mabeyincilerin Erkanı şöyleydi= Mabeyin Başkatibi,Mabeyin Müşiri,Mabeyin Feriki,Darüssaadet Ağası,Mabeyin Baş İmamı,Hazine Hassa Nazırı,(ıstablı
Amire Müdürüdür.) Mabeyin Feriki,( Padişahı korumakla görevli Askerlerin Tümgeneral
Rütbesindeki Kumandanı) Mabeyin Müşiri Padişahı korumakla görevli Askerlerin Mareşal
Rütbesindeki en üst kumandan. idi. Mabeyinciliği kısa yoldan anlatabildim sanırım.Şimdi gelelim Mabeyinci Faik Beye ,Erenköy KızLisesi Maarif Nazırlığınca Mabeyinci Faik Beyden satın alınmış olup Erenköy Kız Lisesi ,Rıdvan Paşa köşküdür. 4Yıl sonra yani 1915-1916 eğitim öğretim yılında lise ye dönüştürülmüştür.

Daha evvel okul bina ve arazisi Maliyeci Süleyman Efendinin di .Rıdvan Paşa tarafından
alınan bina Müdürlük Dairesinin üzerine bir kat çıkılarak Laboratuvar olarak kullanılmasını
sağladı.Rıdvan Paşa ,Şamil Paşa adında Anadolu yakasında zorbalık yapan kişinin adamlarınca öldürülünce ,Mirascıları köşkü Mabeyinci Faik Beye sattılar.Faik Beyden de Maarif Nezareti 7500 altına köşkü satın aldı.4 yıl sonra yani l1915-1916 Eğitim ve Öğretim yılında Liseye dönüştürülmüştür.Daha sonraları,Kimyahane,Jimnastik salonu,Konferans salonu,Yemekhane
binaları yapılarak okul genişletildi.ve bugün Erenköy kız lısesi olarak anılmaktadır.

Hiç yorum yok: