Sadrazam İbrahim Ethem Paşa (Çolak)

Biografisi ; Ethem Paşa 1818 de Sakız da doğmuş,bir reaya ailesi çocuğu idi.Esir olarak İstanbul'a getirilmiş,ve Deryalar Kaptanı Hüsrev Paşa tarafından satın alınarak terbiye edilmiştir. 1830 da okumak üzere Fransa ya gönderilmiştir.Orada dil öğrendikten sonra,yurda dönmüştür.Mirlivalık rütbesi ve maaşıyla Devlet hizmetine girdikten sonra ilkin bazı maadinlerin Müdürlüklerinde bulunmuş,daha sonra Genel Kurmayda ,rikabı Hümayunda ,Saray Ferikliğinde çalışmıştır. 1856 = 1876 tarihleri arasında Hariciye Nazırı,Ticaret Nazırı,Maarif ve Nafıa Nazırı ,Yanya Valisi,Şurayi devlet azası,Divanı Ahkamı ,Adliye Nazırı olarak hizmet etmiştir.1876 da Berlin Elçiliğine,tayin edilmiştir.Aynı Tarihte İstanbul da Islahat Meselesini görüşmek üzere toplanan Elçiler Konferansında Osmanlı Heyeti 2 nci Başkanlığına getirilmiştir.Mithat Paşa nın sürgüne gönderilmesi üzerine de Sadrazamlığa tayin olundu. (1877)

Ethem Paşa karakter itibariyle namuslu,doğru,kimseye kin beslemiyen bir zattı.Fransızcayı mükemmel denecek derecede bilmekteydi.Batının Diplomasi usul ve kaidelerine de vakıf idi.Bulunduğu Memuriyetlerde bilgiler ve tecrübeler,kazanmıştı.Berlin Elçiliği esnasında Bismark ın bile takdirini kazanmıştı.Bununla beraber son derecede asabi idi.En ufak şeylerden hiddetlenip bağırır,çağırırdı.Bu mizacı sebebiyle kendisine Deli Corci lakabı verilmişti.Kölelikten yetiştiği için Saraya bağlıydı.Abdüllhamit 2 yi memnun etmek onun itimadını kazanmak başlıca düşüncesiydi.Bundan ötürü,Kanuni Esasinin kurulmasının amaç tuttuğu,Meşrutiyet Devrinin Sadrazamı olabilecek vasıflarasahip değildi.Abdülhamit 2 nin Mithat Paşa gibi Hürriyetsever ve meşrutiyetci bir Sadrazamdan sonra Ethem Paşa yı Sadarete getirmiş olmasının başlıca sebepleri,Ethem Paşanın Babasına Fransızca öğretmenliği yapmış olması,Hanedana bağlı bulunması,Bismark ın takdirini kazanmış olduğundan, Osmanlı - Rus savaşında Almanya nın Dostlluğunu temin edebileceğini ümit etmişl olması,ve hiddetli mizacı ile toplantıya çağrılmış olan MebuslarMeclisinde Hükümetin icraatını otorite ile savunacağını,hesaba katmış,olmasındandır.Halbuki bu hesap doğru çıkmadı.Ethem Paşa nın çalışma Arkadaşları,ve Saray Adamları ve Mebuslar,onu Osmanlı-Rus Savaşının çeşitli güçlüklerinden ve felaketlerinden sorumlu tutmakla,Abdülhamit 2 onu daha fazla Sadaret Makamında tutamayarak,çok yorgun göründüğü bahanesiyle azletmek zorunda kaldı. (11 - Ocak - 1878)
Mehaz = M.Kemal İnal Son Sadrazamlar Kitabından.