3 Şubat 2008 Pazar

Gazi Mustafa Kemal'in Dehası : Kurtuluş Savaşı Destanı (Bölüm 3)

DOĞU CEPHESİ ERMENİLERLE SAVAŞ : Osmanlı Devletini parçalamak isteyen Devletler kendilerine çıkar sağlamak için Osmanlı Ülkesinde yaşayan Müslüman olmayanların haklarını savunma rolü oynamışlardır.Ermenileri de politikalarına alet ettiler.Ermeni sorunu ilk olarak 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında,Doğu Anadolunun bir kısmını ele geçiren Rusların buralardaki Ermenileri kışkırtmasıyla başladı.Daha sonra Rusya ve İngiltere Ermeni sorunu nu kendi çıkarları doğrultusunda kullandılar.Rusya kurulacak bir Ermenistan ile Akdenize ulaşmayı,İngiltere bağımsız bir Ermenistan düşüncesiyle,Rusya nın Akdenize ulaşmasını önlemek istiyordu.Kışkırtmalar sonucu bağımsız bir Devlet kurma düşüncesine kapılan Ermeniler Erzurum,İstanbul,Yozgat,Kayseri,Çorum ve Vanda olaylar çıkardılar.Padişah II Abdülhamidi öldürme teşebbüsünde bulundular.1909 da Adanada isyan çıkardılar.Birinci Dünya savaşında Doğu Anadoluda ilerleyen Rusların yanında yer aldılar. 1914 te Zeytun da isyan çıkardılar.Türkleri öldürdüler.



Bunun üzerine TBMM Ermenileri Göç ettirme yasasını çıkararak Ermenileri Suriyeye göç ettirdi.Birinci Dünya savaşından sonra Kafkasyanın güneyinde bir Ermenistan Devleti kuruldu.İtilaf Devletleri Doğu Anadoluyu Ermenilere vermeyi planladılar.Bundan cesaret alan Ermeniler 1920 Haziranında Türkiyeye saldırıya geçtiler.Fakat Doğu Cephesi Kumandanı Kazım Karabekir Paşa Komutasındaki Türk kuvvetlerine yenildiler.ve Gümrü antlaşmasını yapmak zorunda kaldılar. ( 3 Aralık 1920 ) Bu antlaşma ile Kars ve çevresi geri alındı.TBMM nin Askeri ve Siyasi alanda kazandığı ilk Uluslararası başarıdır.Doğu cephesi kapanmış,buradaki kuvvetler Batı ve Güney cephelerine kaydırılmıştır.Ermeniler Doğu Anadoludaki hayallerinden bir süre için vazgeçtiler.Ermeni sorunu kapandı.Daha sonra Gürcistan ile bir antlaşma yapıldı.Ardahan,Artvin,Batum,tekrar topraklarımıza katıldı.Böylece belirlenen Doğu sınırımız daha sonra 16 Mart 1921 de Rusya ile imzalanan Moskova antı ile kesin şeklini aldı.



GÜNEY CEPHESİ : İngilizler Mondros Ateşkes antlaşmasının 7 nci maddesi uyarınca Urfa,Antep,Maraşı işgal ettiler.Ancak buralardaki Türk yönetimine karışmadılar.Milletin onuruna dokunacak hareketlerden kaçındılar.Bu sebeple silahlı bir direnişle karşılaşmadılar.Daha sonra kendi aralarında yaptıkları bir anlaşma ile İngilizler buraları Fransızlara bıraktılar.Fransızlar büyük işgenceler yaptılar.Bunun üzerine Halk direnişe geçti.Sıvas kongresinde Güneydeki Kuva-yi Milliye direnişinin örgütlenmesi kararlaştırıldı.Temsil Heyeti tarafından buraya subaylar gönderildi. Batı cephesinden farklı olarak güney cephesinde halkın tamamı bu subaylarla kaynaşarak topyekün bir savaş başladı.Antep,Urfa,Maraş ta Milli cepheler oluşturuldu.Kuva-yi Milliye Birlikleri kuruldu.



Fransızlar 12 Şubat 1920 de Maraş ve 11 Nisan 1920 de Urfayı boşaltmak zorunda kaldılar.Antepe ancak bir yıl sonra girebildiler.Sakarya savaşını kazanmamız üzerine Ankara Antlaşmasını yapmak zorunda kaldılar.( 20 Ekim 1921 ) Fransızlarda Misak-ı Milliyi yeni
Türk Devletini tanımış oldular.Güney sınırımız güvenlik altına alındı.Türk kuvvetlerinin bir kısmı Batı cephesine kaydırıldı.İtilaf Devletlerinin Türkiyeye karşı oluşturdukları birlik bozuldu.Fransızlar ve İtalyanlar Yunanistan dan uzaklaştılar.Güneybatıda İtalyanlarla ciddi bir çatışma olmadı.İtalyanlar Sakarya zaferi sonunda Anadoluyu tamamen terk ettiler.


BİRİNCİ İNÖNÜ SAVAŞI ( 6-10 Ocak 1921 ) NEDENİ :
1- İtilaf Devletleri desteğiyle Sevr Antlaşmasını Türklere kabul ettirmek.
2- TBMM Orduları yokedip Ankara ya kadar olan Türk topraklarını ele geçirmek ve TBMM kapatmaktı.
3- Halkın TBMM ye ve Orduya güveni arttı.Milli mücadelenin kazanılacağına olan inancı güçlendirdi.
4- İtilaf Devletleri politikalarını yeniden gözden geçirmek için Londra konferansını toplamaya karar verdiler.
5- Kazandığı başarıdan dolayı Albay İsmet Beyin rütbesi Generalliğe yükseltildi.




LONDRA KONFERANSI ( 21 Şubat - 12 Mart 1921 )TOPLANTI AMACI : Yunanlılardan çok şey bekleyen İtilaf Devletleri 1. İnönü Muharebesi sonunda hayal kırıklığına uğradılar.Silah gücüyle elde edemediklerini diplomatik yollarla gerçekleştirmek istediler.Amaç Sevr Antlaşmasını biraz değiştirip yürürlüğe koymaktı.İngiltere,İtalya,Yunanistan katıldı.Bu konferansa İstanbul Hükümeti yanında TBMM Hükümeti de çağrıldı.Konferans anlaşma sağlanamadan dağıldı.Londra konferansı ile İtilaf Devletleri TBMM Hükümetini tanımış oldu.Onlara Misak-ı Milli hakkında doğru bilgiler verildi.Hangi şartlarla bariş yapılabileceği belirtildi.Dünya kamuoyunda Türk Milletinin haklı davası tanıtmış oldu.



MOSKOVA ANTLAŞMASI ( 16 Mart 1921 ) : Birinci Dünya savaşında İtilaf Devletleri gurubunda yer alan Rusya ülkesinde çıkan ihtilal yüzünden savaştan çekilmişti.İngiltere ,Fransa,İtalya,Rusyada kurulan yeni yönetimi tanımamış ve ona karşı cephe almışlardır.Bu Devletler Anadoluyu işgale başlayınca Rusya endişe duymaya başladı.Çünkü Anadolunun işgali Rusyanın güney sınırlarınıı tehlikeye sokacaktı.Bu yüzden Rusya TBMM Yakınlaşmaya başladı.Önce Misak-ı Milliyi tanıdı.Türk Ordularının Doğu cephesinde Ermenilere ,Batı cephesinde Yunanlılara karşı kazandığı başarıları izledi. 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile TBMM Arasında Moskova Antlaşması imzalandı.Buna göre Doğu sınırımız çizildi.İki Devlet arasında karşılıklı yardımlaşma kabul edildi.Birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri de tanımayacaktı.Rusya yeni Türk Devletini tanıdı.TBMM İlk defa büyük bir Devletle eşir şartlarla antlaşma imzalamıştır.



İKİNCİ İNÖNÜ SAVAŞI ( 26 Mart - 1 Nisan 1921 ) : Birinci İnönü savaşında ve Londra konferansında isteklerini Türk Devletine kabul ettiremiyen İtilaf Devletleri Yunanistanı yeni bir saldırı için kışkırttılar.Amaç 1. İnönü savaşının aynısı idi.Yunanlılar yine yenildiler.
SONUÇLARI :
1- Düzenli Ordunun önemi bir kez daha kanıtlanmış oldu.
2- İtalyanlar işgal ettikleri bölgeleri boşaltarak Anadoluyu terk ettiler.
3- Fransızlar Ankaraya Temsilciler göndererek anlaşma yolları aradılar.ve işgal ettikleri Zonguldak tan çekildiler.
4- İtilaf Devletlerinin Yunanistana olan güveni azaldı.



SAKARYA SAVAŞI (23 Ağustos - 13 Eylül 1921) : Yunanlılar Türk Ordusunu hazırlıksız yakalamak için 23 Ağustos 1921 de şiddetli bir saldırıya geçti.Mustafa Kemal Askerlerine Hattı Müdafaa yoktur,Sathı Müdafaa vardır,o satıh bütün vatandır.Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça bırakılamaz.emrini verdiSavaş 22 gün 22 gece sürdü. Genel
Kurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı cephesi Kumandanı İsmet paşa yönetimindeki Türk Ordusu büyük zafer kazandı.
SONUÇLARI :
1- Türk Milletinin bağımsızlık azmi daha da güçlendi.
2- Mustafa Kemale Gazilik ve Mareşallik rütbesi ile ünvanı verildi.
3- Yunanistan umutsuzluğa düşerek savunmaya geçti.
4- Dış politikada olumlu sonuçlar doğurdu.Kars ve Ankara Antlaşmaları imzalandı.

Hiç yorum yok: