İSTANBUL'UN İŞGALİ : (16 Mart 1920 ) Misakı Milli kararına kızan itilaf devletleri Türklere gözdağı vermek için İstanbulu işgal ettiler.Mebuslar Meclisini basarak Temsil Heyetinin görüşleri doğrultusunda çalışan Mebusları tutukladılar.Bazıları Anadoluya kaçtılar,Bazıları Malta Adasına sürgüne gönderildi.Anadoluda sürdürülen Milli Mücadeleden vazgeçilmezse İstanbulu tamamen alacaklarını bildirdiler.Vahdettin Mebuslar Meclisini kapattı.Alirıza Paşa Hükümet Başkanlığından istifa etti.Salih Paşa Hükümeti kurdu.O da istifa etti.ve yerine Damat Ferit Paşa geçti.İstanbulun işgalini Manastırlı Hamdi Efendi adında yursever bir telgrafçı Mustafa Kemal e bildirdi.
ANADOLUNUN TEPKİSİ : Mustafa Kemal bu olay üzerine;
1- Durumu vatanın her tarafına duyurdu ve protesto etti.
2- İstanbul ile Telgraf ve telefon haberleşmesinin kesilmesini istedi.
3- İşgal güçlertinin İstanbul ve Adanadan Anadoluya yapacakları sevkiyata engel olmak için Geyve ve Ulukışla Demiryollarını tahrip ettirdi.
4- Anadoludan İstanbula hertürlü mali kaynak gönerimi oldu.
İşgalin sonucı ise.
- TBMM Açılmasına imkan hazırladı.
- Osmanlı Saltanatının bir nevi sonu oldu.
TBMM nin açılması ( 23 Nisan 1920 ) İstanbulun işgali ve Mebuslar Meclisinin kapatılması üzerine Mustafa Kemal Temsil Heyeti adına yayımladığı bir emirle Ankarada olağanüstü yetkilere sahip bir Meclisin toplanacağını duyurdu.Seçimler yapıldı.Seçilen Milletvekilleri ile İstanbuldan kaçabilen Milletvekilleri Ankara da toplandı ve TBMM açıldı.Meclis Mustafa Kemal tarafından verilen önergeyikabul etti.Buna göre ;
1- Hükümet kurmak zorunludur.
2- Geçici olarak bir Hükümet Başkanı tanımak yada Padişah vekili atamak doğru değildir.
3- Mecliste toplanmış olan Milli iradeyi vatanın geleceğine el koymuş olarak tanımak temel ilkedir.
TBMM üstünde bir güç yoktur.
4- TBMM Kanun yapma ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır.
5- Meclisten seçilecek ve vekil olarak görevlendirilecek bir kurul hükümet işlerine bakar. Meclis
Başkanı bu kurulunda başkanıdır.
- Böylece Millet egemenliğine dayanan yeni Türk Devletinin temelleri atılmış oldu.
- Yönetimde Millet söz sahibi olduğu için Devletin adıda Cumhuriyet olmalıydı.Mustafa Kemal TBMM Başkanlığına seçildi.Hükümetin kurulmasına karar verildi. 3 Mayıs 1920 de TBMM Hükümeti kuruldu. Avrupa Devletlerine İstanbul Hükümetiyle yapacakları antlaşmaların geçersiz olduğu bildirildi.20 Ocak 1921 de ilk Anayasa hazırlandı.Meclis Başkanı aynı zamanda Hükümetin de Başkanıydı.Hükümet Üyeleri ( Bakanlar ) Mecliste yapılan oylamalarla belirleniyordu.Yasama,Yürütme yetkisi Meclise aitti.
(Kuvvetler Birliği) TBMM ye karşı İstanbul Hükümetinin tutumu ve AYAKLANMALAR : Bu sırada Damat Ferit Paşa yeniden sadrazam olmuştu.TBMM nin açılmasını istemiyordu.Mustafa Kemal ve Arkadaşlarının yürüttükleri mücadelenin yanlış olduğunu savunuyordu.Mustafa Kemal hakkında idam kararı çıkardılar.Halkın dini duygularını istismar ederek dini silah olarak kullanmışlardır.Şeyhülislamdan fetva çıkararak Mustafa Kemalin mücadelesini Padişaha karşı gelme olarak nitelemiş,ve dine aykırı davranışlarının ölümle cezalandırılmasının gerektiğini duyurmuşlardır.Milli Kuvvetleri yok etmek için Kuva-yi İnzibatiye adıyla yeni bir ordu kuruldu.Bu ayaklanmaları işgal kuvvetleride destekledi.İstanbul Hükümeti ve İngilizlerin kışkırtmasiyle bir çok ayaklanmalar çıkmıştır.TBMMnin ayaklanmaları bastırmak için aldığı önlemler ; Ayaklanmalar Kuva-yi Milliye Birlikleri tarafından bastırıldı.Damat Ferit Paşa vatan haini ilan edildi.TBMM Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.İstiklal Mahkemeleri kuruldu.Ankara Müftüsü Rıfat Hoca ile 150 din adamı İstanbuldaki fetvaya karşı bir fetva yayınlayarak Milli Mücadelenin dine aykırıolmadığını duyurdular.
SEVR ANTLAŞMASI : (10 Ağustos 1920) Birinci Dünya Savaşını kazanan Devletler Yenilgiye uğrattıkları Almanya,Avusturya,Macaristan,ve Bulgaristan ile barış Antlaşmaları hemen imzaldıkları halde Osmanlı Devletiyle yapacakları antlaşmayı ertelemişlerdi.Çünki Osmanlı Devletini paylaşma konusunda anlaşamamışlardır. İtilaf Devletleri Ocak 1919 da toplanan Paris Barış konferansında Osmanlı Devletinin parçalanmasını kararlaştırdılar.Ana hatlarını Sanremo konferansında belirttiler.Antlaşmanın imzalanmasını çabuklaştırmak amacıyla yunan ordusu Trakyadan saldırıya geçti.Antlaşma Saltanat Şurasında incelendi,Rıza Paşadan başka hepsi kabul ettiler.Parisin Sevr Mahallesinde 10 Ağustos 1920 de antlaşma imzalandı.
MADDELERİ :
1- İstanbul dışında bütün Trakya Yunanistan a bırakılacak.
2- Suriye,Lübnan,Fransaya terkedilecek.
3- Arabistan ve Irak İngiltereye bırakılacak.
4- İstanbul Osmanlı Devletinin Başkenti olarak kalacak fakat Azınlıkların hakları korunmazsa burası Türklerin elinden alınacaktı.
5- Doğu Anadoluda iki yeni Devlet kurulacak .
6- Boğazlar savaşta ve barışta bütün Devletlerin gemilerine açık bulundurulacak .
7- İzmir Türklerde kalacak fakat yönetimi yunanlılara bırakılacak.
8- Azınlıklara geniş haklar verilecek.
9- Osmanlı Devletinin bütün gelir kaynakları İtilaf Devletlerinin işgal masraflarına ve savaş tazminatını ödemeye harcanacak Osmanlı Devletinin Maliyesi İtilaf Devletlerinin tayin edeceği bir komisyonun elinde olacaktı.
10- Osmanlı Devletinin ençok 50000 kişilik bir ordusu olacak Ordunun ağır silahları ,uçakları ve savaş gemileri olmayacaktı.
11- Kapitülasyonlardan bütün Devletleryararlanacaktı.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder