13 Kasım 1918 de Osmanlının Başkenti İstanbula Müttefik Askerleri geldi.23 Kasım 1918 de Ahmet İzzet Paşa yeni Hükümeti kurdu.9 Şubatta Hadisat Gazetesinde Süleyman Nazif Karagün başlıklı bir yazı yazdı.Türk Milletinin böyle bir işgali yaşamadığını ve bunu kaldıramıyacağını söyledi.İtilaf Devletleri Türk Halkının tepkisini çekmemek,ve işgalin haklılığını kanıtlamak için işgalin geçici olduğunu amacının Padişahlığı,Halifeliği Azınlıkları korumak olduğu,Padişahlık Makamının kaldırılmadığını ve İstanbuldan verilecek kararların geçerli olduğunu ilan etti. 1919 Başlarından itibaren Kuva-yi Milliye ( Milli Kuvvetler ) adıyla silahlanan bazı guruplar Ege ve Karadeniz Bölgesinde Rumlara Güneydoğuda ise Ermenilere karşı çatışmalara girdiler.Bu gurupların çoğu 50 ila 200 kişilik düzensiz kuvvetlerden oluşmakta ve Teşkilat-ı Mahsusa üyesi olduğu bilinen kişilerce yönetilmekteydi.1919 Şubat ayında Müttefik Yüksek Komutanlığı Anadoluda asayişi sağlamak amacıyla üst düzey bir Türk Komutanının özel yetkilerle donatılarak Anadoluya gönderilmesini önerdi.15 Mayıs 1919 da Anafartalar Kahramanı ve ( Fahri yaver Hazreti Şehriyari ) ( Padişahın onursal Yaveri) Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Komutanı ve Anadolu Genel Müfettişi sıfatıyla Padişah Vahdettin tarafından Anadoluya gönderildi.
İZMİRİN İŞGALİ ; ( Mayıs 1919 ) İzmirin İşgali düşüncesi 1919 un Şubat ortalarında Yunanistan Başbakanı Venizelosun önerisiyle,İngiltere Başbakanı Lloyd George tarafından ortaya atıldı.İzmir in işgali,Birinci Dünya Savaşı sonrasında Paris te toplanan Uluslararası bariş konferansının kararıyla ortaya çıktı.ABD Başkanı Wilson bu öneriye önce kesinlikle karşı çıktı.Ancak 25 Mart dolayında daha esnek bir tavır benimsedi.7 Mayısta İngilterew,ABD, ve Fransa,Yunan Donanmasının İzmire gönderilmesinde mutabık kaldılar. Mustafa Kemal Paşanın 9. Ordu Kumandanı ve Anadolu Genel Müfettişi olduğunu yukarıda bahsetmiltik.Karadeniz Bölgesinde Pontuscu Rumlar Samsun ve Trabzon çevresinde Türklere saldırmaya başladılar.Türklerin kendilerini savunmalarını ise İngilizler güvenliği bozma olarak nitelendirip Osmanlı Hükümetinden bu karışıklığın önlenmesini istediler.Maksatları bu bahaneyle Mondros Ateşkes Antlaşmasının 7 nci maddesini uygulayarak buraları işgal etmekti.Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 da Samsuna ulaştı.Mustafa Kemalin düşüncesi Yurdu düşmandan kurtarmaktı.Anadoluya resmi bir görevle gitmesi işleri kolaylaştırdı.Mustafa Kemal ( Ya istiklal ya ölüm ) parolasıyla çalışmalarına başladı.Havzada gerçekleştirdiği ilk mitinginde ordunun dağılmamasını silahların teslim edilmemesini duyurdu.ve düşman saldırılarının protesto edilmesini bildirdi.Milli şuuru uyandırarak Milli Teşkilat kurmayı işgaller karşısında alevlenen Milli heyecanı bütün yurda yaymayı düşünüyordu.Türk Milleti ortak amaç etrafında birleşmeden savaşı başlatmak istemiyordu.Çünki birlik olmanın önemini biliyordu.İlk kıvılcım Güney cep hesinde Fransızlara karşı Dörtyolda başladı.( 19 Aralık 1919 )
AMASYA GENELGESİ : Mustafa Kemalin amacı Anadolu ve Rumelide Kurulmuş olan Milli
Cemiyetleri tek amaç doğrultusunda birleştirmekti işte bu düşünceler içinde Amasya Genelgesini hazırladı.Maddeleri ise şöyleydi.
- Vatanın bütünlüğü ve Milletin Bağımsızlığı tehlikededir.
- İstanbuldaki Hükümet,üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir.
- Milletin Bağımsızlığını yine Milletin azmi ve kararı kurtaracaktır.
- Anadolunun en güvenilir yeri Sıvas ta Milli bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır.
- Bu amaçla bütün İllerden Milletin güvenini kazanmış üçer delegenin hemen yola çıkarılması ge
rekmektedir.
- Bu durumun Milli bir sır olarak saklı tutulması lazımdır
ERZURUM VE SIVAS KONGRELERİ : Erzurum kongresi ( 23 Temmuz 1919 ) Mondros Ateşkes Antlaşmasına göre Doğu Anadoludaki Sıvas,Erzurum,Van,Bitlis,Diyarbakır,Harput illerindebir karşılık çıkarsa buraları işgal edebileceklerdi.Amaç Doğu Anadoluda Ermenilere yurt sağlamaktı.Doğu Anadolu Halkı işgallere karşı koyabilmek için Doğu Anadolu Müdafai Hukuk Cemiyetini kurdu.Cemiyetin gerçekleştirdiği en önemli iş bütün Doğu illerinin temsilcilerinin katılmasıyla bir kongrenin toplanmasını kararlaştırmış olmasıdır.Maddeleri şöyleydi ;
1- Milli sınırlar içinde Vatan bir bütündür.
2- Hertürlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Devletinin dağılması halinde Millet
birlikte savunma yapacak ve direnecektir.
3- İstanbul Hükümeti Vatanın bağımsızlığını sağlıyamaz ve koruyamazsa geçici bir Hükümet ku
rulacaktır.
4- Milletin iradesini egemen kılmak esastır.
5- Hıristiyan azınlıklara siyasal ve sosyal egemenlik yada dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez
6- Manda ve Himaye kabul olunamaz.
7- Mebuslar Meclisin hemen toplanmasını ve Hükümet işlerinin Meclisin denetimine konulmasını sağlamak için çalışacaktır.
SIVAS KONGRESİ = ( 4- 11 eYLÜL 1919 ) Amasya genelgesiyle sıvas ta bir kongrenin toplanması istenmişti.İstanbul Hükümeti bu kongrenin toplanmasını engellemeye çalıştı.Mustafa Kemalin tutuklanmasını emrini verdi.İtilaf Devletleride aynı çabayı sarfetti.Fakat engelliyemediler ,Kongre toplandi.Başkanlığa da Mustafa Kemal seçildi.Vatanın bütünlüğü ve Milletin bağımsızlığının nasıl sağlanacağı konusu ele alındı.Bu konuda Erzurum Kongresindeki kararlar aynen kabul edildi.Vatanın parçalanmasını önlemek için kurulan bütün milli cemiyetler ( Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ) adı altında birleştirildi.Bu Cemiyet adına söz söylemeye ve iş görmeye yetkili Temsil Heyeti seçildi.Başkanlığa da Mustafa Kemal getirildi.Kongreninen tartışılan konusu Manda, yani güçlü bir devletin himayesine girme isteği idi.Kesinlikle reddedildi.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ : ( 20-22 Ekim 1919 ) İstanbulda yasal bir hükümet kuruluncaya kadar Anadolu ile İstanbulun haberleşmesinin kesilmesini ve Hükümet işleri için yazışmaları Sıvastaki Temsil Heyeti ile yapılmasını istedi.Damat Ferit Paşa istifa etti.Yerine geçen Alirıza Paşa Temsil Heyetiyle görüşmek üzere Bahriye Nazırı Salih P aşayı görevlendirdi.Mustafa Kemal Rauf Bey ile Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında yapılan görüşmede alınan kararlar =
1- Vatanın Bütünlüğü ve Milletin bağımsızlığı korunacaktır.
2- Müslüman olmayan topluluklara siyasi egemenlik ve sosyal dengemizi bozacak nitelikte hal
lar verilmeyecektir.
3- İstanbul Hükümeti Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetini tanıyacaktır.
4- Osmanlı Mebuslar Meclisi Anadoluya İstanbul Hükümetinin uygun göreceği güvenilir bir yerde toplanacaktır.
ÖNEMİ : İstanbul Hükümeti Amasya görüşmesine temsilci göndermekle Temsil Heyetinin hukuki varlığını tanımış oluyordu.İstanbul Hükümeti yukarıda alınan kararlardan sadece Mebuslar Meclisinin toplanmasını kabul etti.Mustafa Kemal ve Temsil Heyetinin Ankara ya glişi ( 27 Aralık 1919 )Mustafa Kemal gelişmeleri yakından izleyebilmek için Temsil Heyeti ile birlikte Ankara ya geldi.
- Çünki Ankara her bakımdan güvenlikte idi.
- İstanbul ile rahat ulaşım ve haberleşme olanağına sahipti.
- Yunanlılar ile yapılacak savaş alanına yakındı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder