Osmanlı Askeri Politikacısı.Turancı dır . Enver Paşanın Ailesi Manastırlı olup ,Babası önceleri Nafıa Nezareti Fen Memurluğu yapan daha sonra Surre Emini olan sivil Paşalık rütbesine yükselen Ahmet Bey , Annesi Ayşe Hanımdır.Küçük yaşta gösterdiği aşırı istek sebebiyle henüz 3 yaşında iken İptidai Mektebine kaydedildi.Ardından Fatih Mektebi İptidaisine girdi.Bu okulun 2 nci sınıfında iken Babası Manastır Vilayeti Nafıa Fen Memurluğuna tayini üzerine öğrenimine bu şehirde devam ettikten sonra yine ayni yerde Askeri Rüştiye ve Askeri idadi tahsilini tamamlayarak Mekteb-i Harbiyye-i Şahaneye girdi.Daha o sıralarda yüksek Okullarda yaygın olan II nci Abdülhamit Aleyhtarı propagandadan etkilendiği Otobiografisin den anlaşılan Enver Bey Mekteb-i Harbiyye-i Şahaneyi 9 ncu olarak bitirip,Erkanıharp Sınıfı için ayrılan 45 Kişilik Kontenjan içerisine girmeyi başardı.1903 Yılı Ocak ayında Erkanıharp Yüzbaşısı rütbesiyle Manastırdaki 13. Seyyar Topçu Alayına tayin edildi.Bu esnada Bulgar Çetelerinin takip ve tenkili için yapılan harekata katıldı.
1903 yılı eylülünde Koçamda bulunan 20 nci Piyade Alayının 1 nci Bölüğüne nakledildi.Nisan 1904 tarihinde Üsküpteki 16. Süvari Alayında görevlendirildi.7 Mart 1905 te kolağası oldu.13 Ekim 1906 tarihinde Binbaşılığa yükseltildi.Terakki ve İttihat Cemiyeti tarafından başlatılan ihtilal girişimlerine katıldı.Faaliyetinin ihbar edilmesi üzerine İstanbul a davet edildi.Ancak 24 Haziran 1908 akşamı dağa çıkarak ihtilalde öncü rolü oynadı.
23 Ocak 1913 İttihat ve Terakki tarafından düzenlenen Babıali Baskınına katıldı.Sadrazam Kamil Paşanın istifasını sağladı.Böylece İtt,hat ve Terakki Cemiyetinin iktidarı ele geçirmesinden sonra Edirne nin kurtarılmasında önemli rol oynadı.Bu başarısından sonra Albaylığa ardından da Tuğgeneralliğe yükselen Enver Paşa 1914 te 33 yaşında Sait Halim Paşa
Hükümetinde Harbiye Nazırı oldu.Şehzade Süleymanın kızı Naciye Hanım ile evlendi.Ordu da
bazı düzenlemeler yapan Enver Paşa Fransız Modeli yerine Alman stilini uyguladı.Türkiyenin Birinci Dünya savaşına Almanların yanında katılmasında en etkin rolü oynayan kişiydi.Edirnenin geri alınmasını sağlayan beklenmedik şekilde,ani ve beklenmedik saldırıya dayalı askeri strateji anlayışıdır.
Rusların Kafkaslardan saldırması üzerine Sarıkamış Harekatını düzenlemiş ve 90 bin
Askerin ölmesine neden olmuştur.
Sarıkamış Harekatı;
1 Kasım 1914 te sınırı geçen Ruslar 4 Kasım 1914 te Köprüköy önlerine gelmiş bulunuyorlardı.Karaköse Murat suyu cephesindede aynı süratle ilerlediler 5 Kasımda Ruslar Türksınırına taarruz için emir aldılar.Başkumandan Vekili Enver Paşa 4 Kasım tarihli emrinde
taarruz emrediyordu.Bu emir verildiği sırada Doğu Anadoluda Kışın en şiddetli sert günleri
başlamıştı.Nitekim Rus ordusu da taarruz emri almışken harekata geçemiyordu.Hasan İzzettin Paşa 3 ncü ordunun fikri,buralarda ve bu mevsimde taarruzdan kaçmak tı.Fikri, Düşman ilerlese bile onun Erzurum kalesine çarpıştıktan sonra karşı bir taarruzla ezilmesini sağlamaktı.Enver Paşa taarruz emri vermemiş olsaydı,herhalde 2 O rdu da karşılıklı yerlerinde kalacaktı ve sonuçta Sarıkamış dramı da yaşanmayacaktı.Silah bile atılmadan 90 bin Askerimiz donarak ölmeyeceklerdi.
Birinci Dünya Savaşı
1914 yılının ilk 6 ayı içinde Almanya Osmanlı Devletinin kötü Askeri durumu yüzünden
Anadolu ya yönelik bir Rus saldırısına karşı Türk topraklarını korumanın sorumluluğunu yüklenmek istemediği için Osmanlı Devleti ile bir ittifak yapmayı düşünmüyordu.Temmuz 1914 te savaş durumu belirince Almanya Osmanlı Devleti Ordusunun iyi donatılması ve yetenekli
Komutanlar elinde olması halinde kendisine yararı olacağını düşündü.Asıl amacı Halife nin
dinsel gücünden yararlanmak idi.Bu savaştan yengi ile çıkması durumunda Almanya nın en büyük kazancı Ortadoğuya yani Osmanlı Devleti topraklarına egemen olmaktı.Bu savaşın Osmanlı Devletini ilgilendiren bölümü Ortadoğuya Almanya nın mı yoksa İngiltere-Fransanın mı egemen olacağı idi.
İttifak önerisi ise yine Osmanlı Devletinden geldi. 22 Temmuz da Enver Paşa Alman Büyükelçisine doğrudan ittifak önerisinde bulunurken,Sadrazam da aynı öneriyi Avusturya
Büyükelçisine yaptı.İttihat ve Terakkinin ileri gelenleri buna zorunlu olduklarını Osmanlı Devletini yalnızlıktan kurtarmak için İngiltere ve Fransaya yapılan önerilerinin geri çevrildiği için Almanyanın böyle bir ittifaka yanaşmasının bir fırsat olduğunu savunuyorlar ve isteğin
Almanyadan geldiğini ileri sürüyorlardı.Alman Elçisi Von Vangenhayn ile yapılan görüşmelerden sonra 2 Ağustos 1914 tarihinde savaşın başlamasının ertesi günü Osmanlı Devleti Almanya ittifak antlaşması imzalandı.Ve seferberlik ilan etti.Antlaşma açıklanmadı.Sadrazam Sait,Harbiye Nazırı Enver,Talat Paşa,ve Halil bey Antlaşmanın imzalanmasının sorumlusuydular.Osmanlı Devletinin geleceğini Almanyanın yenilmezliği varsayımına bağlayan ve antlaşmanın baş sorumlusu Enver Paşa Almanyanın savaşı çok kısa bir sürede kazanacağını düşünerek fırsatı kaçırmamak için biran önce savaşa girmek istiyordu.
Osmanlı Devleti bu savaşa ülkenin yönetimini elinde bulunduran İttihat ve Terakki Liderlerinin sorumsuz davranışları sonucu sürüklendi.Olayların akışındanda anlaşılacağı gibi bu sürükleniş birbirini izleyen 3 olup bittiyle gerçekleşti.Birincisi 2 Ağustos 1914 tarihli Osmanlı Alman ittifakı,İkincisi iki alman gemisinin Çanakkale Boğazına girmesi,üçüncüsü ise Karadenizde Rus Donanmasına yapılan saldırılar.Bu üç olayda Meclisin Padişahın ve Hükümetin bilgisi dışında yalnız Enver ve kısmen Talat ,halil ve Sait Halim Paşaların sorumluluğu açıkça görülmektedir.
Neticede savaş 4 yıl sürdü.Karada Havada ve Denizde çok şiddetli çarpışmalar oldu.Çok insan öldü.Kan döküldü.Birçok kentler yıkıldı.Osmanlı Devleti de savaşı sürdürmenin güçlüklerini ve yararsızlığını görerek 30 Ekim 1918 de acı bir fatura ile Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalıyarak savaştan çekildi.Bu antlaşma Avrupalıların vatan bütünlüğümüzü parçalama ve Türk Yurdunu tamamen işgal etme niyetlerini açıkça gösteriyordu.
Birinci Dünya savaşı Türkiye içinde önemli sonuçlar doğurdu.Bir milyona yakın asker kaybeden Türkiye savaştan sosyal ve ekonomik olarak perişan bir vaziyette çıktı.Tarihin en ağır şartları haiz antlaşmalarından biri olan Mondros Mütarekesini imzalamak zorunda kaldı.Bu Türklerin tarihte uğradıkları en büyük felaketti.Birinci cihan harbi sonunda Enver Paşa diğer İttihatcılar gibi vatandan kaçarak önce Odesaya,Berline sonradan Moskova ya gitti.Türkistana geçip 1920 Eylülünde Bakü de Doğu uluslararası toplantısına katıldı ve Batum da Türkiye Şuraları Partisini kurarak Türkistanı kurtarma harekatını başlattı.Turan Kağanlığını kurmak için büyük uğraşlarda bulundu.4 Ağustos 1922 de Tacikistanda Belçivan yakınlarında bir çarpışmada mitralyöz kurşunlarıyla öldürüldü.Çeğen Köyüne defnedildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder