13 Ocak 2008 Pazar

Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1881 - 1938) : Cumhuriyete Doğru Adım Adım


Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selanik Kocakasım Paşa Mahallesi Islahane Caddesinde
bugün Müze olan evde doğdu. 1839 Doğumlu olan Babası Alirıza Efendi aslen Manastıra bağlı
Debre-i Bala ( yukarı Debre ) dendir.Milis Subaylığı Efkar Katipliği,ve Kereste ticareti yapan Alirıza Efendi 1871 yılında Zübeyde Hanımla evlendi.ve çiftin Fatma ( 1872 - 1875 ) Ahmet ( 1874 - 1883 )Ömer ( 1875 - 1883 ) Mustafa Kemal Atatürk ( 1881 - 1938 ) Makbule ( Boysab Atadan ) (1885-1956) ve Naciye ( 1889 - 1901 ) adında altı çocukları oldu.Fatma 4, Ahmet 9, Ömer 8, yaşlarında iken o senelerde salgın olan kuşpalazı ( Difteri ) hastalığından çocuk yaşlarında öldüler.En küçük kardeş Naciye Mustafa Kemalin Harbokulunu bitirdiği sene 12 yaşındayken verem hastalığına yakalanıp,hayatını kaybetti.Kızkardeşi Makbule Hanım 1956 yılına kadar yaşadı.



Öğrenim çağına gelen Mustafa Annesinin isteğiyle Hafız Mehmet Efendinin Mahalle Mektebinde öğrenime başladı.Daha sonra Babasının isteğiyle Mekteb-i Şemsi İbtidai ( Şemsi Efendi Mektebi )ne geçti.Bu sırada Babasını kaybetti. ( 188 8 ) Bir süre Rapla çiftliğinde Hüseyin Dayısının yanında kaldıktan sonra Selanik e dönüp okulunu bitirdi.Mustafa Selanik Mülkiye Rüştiyesine kaydoldu. ve 1893 yılında Selanik Askeri Rüştiyesine girdi, Bu okulda Matematik öğretmeni yüzbaşı üsküplü Mustafa Sabri Bey,Kemal adını ilave etti.Fransızca öğretmeni yüzbaşı Nakiyüddin Bey özgürlük düşüncesiyle genç Mustafa Kemal in düşünce yapısını etkiledi.Mustafa Kemal Kuleli Askeri İdadisine girmeyi düşündüysede ona Ağabeylik yapan,Selanikli bir Subay Hasan Beyin tavsiyesine uyarak Manastır Askeri İdadisine kaydoldu. 1896 -1899 yıllarında okuduğu Manastır Askeri İdadisinde Tarih Öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey Mustafa Kemal Efendinin tarihe olan merakını güçlendirdi.




1899 da İstanbul da Mekteb-i Harbiye-i Şahane ( Harbokuluna ) girerek 1902 de Mülazım (Teğmen)rütbesiyle mezun oldu.Akabinde Erkan-ı Harbiye Mektebi ( Harp Akademisi ) ne devam etti. ve11 Ocak 1905 te Kurmay yüzbaşı rütbesiyle Akademiyi bitirdi. Merkezi Şamda bulunan 5 ci orduda göreve başladı.Ekim 1906 da Arkadaşlarıyla birlikte Gizli Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu. 20 Haziran 1907 de Rütbesi Kolağalığına yükseltildi.Eylül 1907 de 3 ncü Orduya atanarak Selanik e gitti.13 Nisan 1909 da 31 Matr ayaklanmasını bastırmak üzere kurmay Başkanı oldu.1910 yılında Mahmut Şevket Paşanın Kurmay Başkanı olarak Arnavutluk isyanının bastırılmasında görev aldı.13 Eylül 1911 de İstanbul da Genelkurmayda göreve atandı. 27 Kasım 1911 de Binbaşılığa yükseltildi.9 Ocak 1912 de Trablusgarpta Tobruk Savaşını yönetti. 27 Ekim 1913 te Sofyaya Askeri Ateşe atandı. 1 Mart 1914 te Yarbaylığa yükseltildi.Şubat ayının 1915 inde Tekirdağda 19 ncu Tümeni kurdu.26 Nisan 1915 te İhtilaf Devletlerinin Askerlerini Arıburnunda durdurdu. 1 Haziran 1915 te Albaylığa yükseltildi.




10 Ağustos1915 te Anafartalar Cephe Gurubu Komutanı olarak İngiliz, ve Fransız Donanmalarını Çanakkale Boğazında durdurdu.14 Ocak 1916 da Edirne 16 ncı Kolordu Komutanı oldu. 1 Nisan 1916 da Mirlivalığa ( Tuğgeneral ) yükseltildi. 5 Temmuz 1917 de 7 nci ordu Komutanlığına atandı.Ekim 1917 de 7 nci ordu Kumandanlığından ayrılarak İstanbula döndü. 7 Ağustos 1918 de Filistinde bulunan 7 nci Ordu Komutanlığına ikinci kez atandı. 31 Ekim 1918 de Yıldırım Orduları Gurubu Komutanı oldu. 19 Mayıs 1919 da Samsuna ayak basarak kurtuluş hareketine başlamış oldu. 21 / 22 Haziran 1919 da Amasya Tamimini ( Genelgesini ) açıkladı.ve 8 Temmuz 1919 da 3 ncü Ordu Müfettişliğinden ve Askerlikten çekildi. 23 Temmuz 1919 da Erzurum Kongresine Başkan seçildi. 4 Eylül 1919 da SıvasKongresine Başkanlık etti.7 Kasım 1919 da Erzurum Milletvekili seçildi.27 Aralık 1919 da Heyet-i Temsiliye ile birlikte Ankara ya geldi. 23 Nisan 1920 de Ankara da Türkiye Büyük Millet Meclisini açtı. 11 Mayıs 1920 de İstanbul Hükümetince ölüm cezasına çarptırıldı. 5 Ağustos 1921 de Türkiye Büyük Millet Meclisince Başkumandan yapıldı. 23 Ağustos 1921 de Sakarya Meydan Muharebesini yönetti.




19 Eylül 1921 de Türkiye Büyük Millet Meclisince Müşirlik ( Mareşallik ) rütbesi ve Gazi sanı
verildi.26 Ağustos 1922 de Kocatepeden Büyük Taarruzu yönetti. 30 Ağustos 1922 de Dumlupınar da Başkomutanlık Meydan Savaşını kazandi. 9 Eylül 1922 de İzmir düşmandan kurtarıldı. 1 Kasım 1922 de Saltanat kaldırıldı. 29 Ocak 1923 te İzmir de Latife Hanım ile evlendi.( 5 Ağustos 1925 )te ayrıldı. 17 Şubat 1923 te İzmir İktisat Kongresini açtı. 11 Ağustos 1923 te ikinci Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına seçildi. 9 Eylül 1923 te Halk Fırkasını ( Partisini ) kurdu. 29 Ekim 1923 te Cumhuriyet ilan edildi.Türkiye Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanı seçildi. 3 Mart 1924 te Halifelik kaldırıldı. 20 Nisan 1924 te yeni Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ( Anayasa ) kabul edildi. 17 Kasım 1924 te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. ( 3 Haziran 1925 ) te kapatıldı.25 Kasım 1925 te Şapka yasası kabul edildi. 26 Aralık 1925 te Uluslararası Takvim ve saat kabul edildi. 1 Kasım 1927 de ikinci kez Cumhurbaşkanlığına seçildi.




1 Kasım 1928 de Latin harflerinin kabulüne ilişkin yasa çıktı. 12 Ağustos 1930 da Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. ( 17 K asım 1930 da dağıldı. 15 Nisan 1931 de Türk Tarihi Tetkik Cemiyetini kurdu. 4 Mayıs 1931 de üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi. 12 Temmuz 1932 de Türk dili Tetkik Cemiyetini kurdu. 24 Kasım 1934 te Atatürk soyadı verildi.27 Ocak 1937 de Hatay Bağımsızlığı Milletler Cemiyetinde kabul edildi. 10 Kasım 1938 de Dolmabahçe Sarayında fani dünyaya gözlerini kapadı .



Sevgili Dostlar 57 yaş gibi bir ömre koskoca bir tarih sığdıran Büyük Önderimizi Saygı ile anıyoruz.Her başımız sıkıştığında her türk vatandaşının koştuğu yer onun Türk Ulusunun kalbinde yatan sevgisinin Sembolü olan Anıtkabirdir.Ben Tarihçi değilim,Dilimin döndüğü kadar Atamızı sizlere tarihlere sadık kalarak anlattım.Bir Atatürk genci ,yaşını almış ferdi olarak yazıma son verirken İkinci Cumhurbaşkanımız Merhum İnönünün Atatürkün vefatı dolayısiyle söylediği veciz sözle bitiriyorum.Devletimizin Banisi ve Milletimizin fedakar Sadık hadimi,
İnsanlık İdealinin aşık ve mümtaz siması Eşsiz Kahraman Atatürk,Vatan sana minnettardır.





Bütün ömrünü hizmetine verdiği, Türk Milletiyle beraber senin huzurunda tazim ile eğiliyoruz.Bütün hayatında bize ruhundaki ateşten,canlılık verdin,Emin ol Aziz Hatıran sönmez meşale olarak ruhlarımızı daima ateşli ve uyanık tutacaktır.Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği Sevgili Milletinin Kolları üstünde ulu Atatürkün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir.Hakikatte yattığı yer Türk Milletinin onun için aşk ve iftiharla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür.Atam Rahat uyu kurduğun bu Cumhuriyet Dünya varoldukça ilelebed yaşayacaktır.Herzaman tekrarladığın gibi yedi düvele haykırıyoruz. NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE.


1 yorum:

sebahattin dedi ki...

emeğinize sağlık efendim,
çok güzel bir metin ve görsel hazırlamışsınız çok yararlandım.
sizi şahsım adına ve bütün bu vatanı sevenler adına kutluyorum.
teşekkür ederim...