Orient Express - Şark Ekspresi

Şark Ekspresi - 1883 ile 1977 yılları arasında Paris - İstanbul arasında sefer yapan tren. Vagon - Li Şirketine ait olan Şark Ekspresi, Orient Express orjinal ismi ile 1883 yılında Paris'ten ilk seferine başladı.Şark Ekspresinin bu ilk seferinde Fransız,Alman,Avusturyalı ve Osmanlı asıllı Memur ve Diplomatlarda katıldı. Ayrıca katılanlar arasında The Tımes Gazetesi Muhabiri ile Romancı ve Seyyah Edmond About'da bulunuyordu. Edmond About bu gezi ile ilgili hatıralarını 1884 yılında (De Ponteise a Stamboul) isimli kitabında yayınladı. The Tımes Muhabiri de II. Abdülhamit ile görüşmek amacıyla bir süre İstanbul da kaldı.

Şark Ekspresinin seferlerinin başlamasından sonra İstanbula gelenler şehirdeki çeşitli otellerde kalıyordu. 1895 yılından itibaren ise İstanbula gelen yolcular treni işleten Vagon-Li Şirketinin satın aldığı Pera Palas'ta kalmaya başladılar. Dört yıl süren (1914 - 1918) Dünya savaşı sırasında Şark Ekspresi seferleri yapılamadı.1919 da yeniden seferlerine başlıyan Şark Ekspresi 1905 yılında açılan Simplon Tünelinin ismiyle Simplon Orient - Express olarak anılmaya başlandı. Şark Ekspresinin yeni güzergahından I. Dünya savaşı mağlupları olan Almanya ve Avusturya nın İstasyonları çıkarıldı. Böylece Şark Ekspresi Paris,Lozan,Milano ve Venedik üzerinden 58 saatte İstanbula ulaşmaya başladı. 1929 daki büyük ekonomik bunalım,Trenin yolcularının azalmasına yol açtı.

Şark Ekspresi çeşitli Roman ve Filmlere konu oldu. Ünlü İngiliz Polisiye Roman Yazarı Agatha ChristieŞark Ekspresinde cinayet isimli Romanını 1934 yılında yayınladı.Şark Ekspresi sadece yolcu treni değildi. Tren çeşitli ticaret eşyalarını karşılıklı olarak İstanbul ve Paris e taşıyordu. İstanbulda Fransızca olarak yayınlanan La Patrie Gazetesinde yayınlanan haberlere göre
1925 Şapka inkilabından sonra Şapka ve kasket Şark Ekspresiyle İstanbula getirildi.II. Dünya Savaşı (1939 - 1945) sırasında Şark Ekspresinin seferleri tekrar kesintiye uğradı.II. Dünya
savaşından sonra Tren Güzergahı üzerindeki Ülkelerin bir kısmında Sosyalist rejimler kuruldu. Soğuk savaş sebebiyle çeşitli kısıtlamalarla karşı karşıya kalan ve gittikçe önemini kaybeden Şark Ekspresi son seferini 27 Mayıs 1977 tarihinde gerçekleştirdi.Trenin Vagonları Montecarlo'da satıldı.

Agatha Christie'in Şark Ekspresin de Cinayet isimli romanına konu olan trenin iki vagonu bir İngiliz tarafından satın alındı. Vagonların bazıları Kraliyet Sarayı Müzesi tarafından satın alındı. Socıety Expeditions isimli bir kuruluş tarafından düzenlenen ve sembolik bir anlam taşıyan Şark Ekspresinin 100. yıl seferine Dünya nın değişik ülkelerinden gelen 100 kadar ünlü katıldı. Günümüzde senede bir kez Eylül ayında olmak üzere seferlerine devam etmektedir.Şark Ekspresi sırlara,Entrika ve gizli aşk maceralarına buluşma yeri olarak hizmet etmiştir.Graham
Greene'in İstanbul treni adlı kitabı, diğer Şark Ekspresi servisinde yer alırken, Agatha Christie'nin Şark Ekspresinde Cinayet adlı romanı Simplon Şark Ekspresinde geçer.

Şark Ekspresi filmi ilk defa 1934 te gösterilir. Alman Filmi Şark Ekspresi 1944 de yapıldı ve 8 Mart 1945 de arz edildi.Muhtemelen son gün bir yeni film Nazi Almanyasında gösterildi. Aynı zamanda bir 2000 filmi vardır. Ölüm,aldatma ve alın yazısı Şark Ekspresinde Seyahat ve 2004 versiyonunda Dünya etrafında 8o günde devrialem i Mr. Fogg İstanbul trenine biner. James Bond'un Problemli kaçışı,Rusya dan sevgilerle trende yer alır. Sir Henry Paget Flasman trenin ilk seyahatinde misafir bir gazeteci Henri Blowitz olarak, George MacDonald Flaser'in Flaş Adam ve Kaplan kitabında yer alır.

İlginç bir tarihi olay ise - I.Dünya savaşını sona erdiren Mütareke İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Paris yakınlarında Şark Ekspresinin 2419 numaralı vagonunda imzalandı. Daha sonra bu vagon tarihi öneminden dolayı Fransızlar tarafından müzeye kondu. II. Dünya savaşı sırasında Almanya, Fransayı işgal edince, Hitler Almanların I. Dünya savaşında teslim anlaşmasını imzaladığı tarihi vagonda bu defa Fransızların teslim anlaşmasını imzalamasını istedi. Şark Ekspresinin 2419 numaralı vagonu müzeden çıkarıldı. Bu tarihi vagonda Fransanın teslim anlaşmasını imzaladı. Bu vagon daha sonra Almanya'ya götürüldü. 1945 yılında Almanyanın teslim olmasından kısa bir süre önce bu vagon bir SS Birliği tarafından imha edildi. Böylece Almanya ikinci defa bu tarihi vagonda anlaşma imzalama ihtimalinden kurtuldu.