Noel - ( Noel günü veya Noel Bayramı ) Hristiyanlar tarafından Mesih olarak kabul edilen İsa'nın ( Nasıra'lı İsa olarak da bilinir.) Doğum gününün geleneksel olarak kutlandığı yıllık tatil Noel de İsa nın doğum günü kutlamasıyla birlikte çeşitli adetlerde yerine getirilir. Antik Çağlardan beri kutlana gelen ve Roma Kış Festivalleri olan Yule ve Saturnaliadaki uygulamalar Noel kökenini teşkil etmektedir.Günümüzde Noel Kutlamalarında genellikle İsa'nın doğumunun canlandırıldığı oyunlar sahnelenir.Noel Ağaçları süslenir,Işikli ev, Bahçe, Cadde süslemeleri yapılır. Hediyeler alınır. Tebrik kartları verilir. ve Noel arifesinde Noelbabanın gelişi simgesel olarak canlandırılır.Yaygın Noel Temaları iyi niyet Sevecenlik ve Ailenin birlikte zaman geçirmesi olarak sıralanabilir.
Noel heryıl Hristiyanlarca 25 Aralıkta kutlanır. Kutlamalar 24 Aralıkta Noel Arifesiyle başlamış olur ve bazı ülkelerde 26 Aralık Akşamına kadar devam eder. Hristiyanların çoğunlukta olduğu ülkelerde Noel tatili yeniyıl tatiliyle birleştirilir. Bazı Doğu Ortodoks Kiliseleri Jül Sezar takviminde 25 Aralık a denk gelen 6 Ocak ı Noel olarak kutlarlar. İsa nın gerçek doğum günüyle ilgili çeşitli rivayetler olsada geleneksel olarak 25 Aralık Noel olarak kutlanır.Miladi Takvim başlangıcı olan yeniyıl ( Yılbaşı ) kutlamaları ile Noel kutlamaları tarihlerinin yakın olması sebebiyle sıkca karıştırılır. Noel Kutlamalarının temelinde İsa nın doğumunu kutlama geleneği
yatmaktadır. yeniyıl kutlamalarının geçmişi ise eski Romalıların 1 Ocakta yaptıkları yeniyıl kutlamalarına dayanmaktadır. 31 Aralık ı 1 Ocak a bağlıyan gece kutlanan yeniyıl ile Noel şenlikleri temelde birbirinden farklı olmakla birlikte,Adet ve gelenekler açısından Hristiyanlar arasında karışmış vaziyettedir.
yatmaktadır. yeniyıl kutlamalarının geçmişi ise eski Romalıların 1 Ocakta yaptıkları yeniyıl kutlamalarına dayanmaktadır. 31 Aralık ı 1 Ocak a bağlıyan gece kutlanan yeniyıl ile Noel şenlikleri temelde birbirinden farklı olmakla birlikte,Adet ve gelenekler açısından Hristiyanlar arasında karışmış vaziyettedir.
Türkiyede Noel Kutlamaları Hristiyan Nufusun çok az olması nedeniyle Kamuoyunda hissedilmemekte Ancak Yeniyıl 31 Aralık ı 1 Ocak a bağlıyan gece büyük bir kitle tarafıından kutlanmaktadır.Bu nedenle Yeniyılın ilk günü 1 Ocak tüm Türkiyede resmi tatildir.Noel kutlamalarına eski kültürlerdeki Pagan ve Putperest adet ve gelenekler oldukça etki etmiş,
bu adetler zamanla Hristiyanlığın uygulama alanlarına dahil edilmiştir. Hristiyan olmayan toplumlarda ve Bölgelerde bu adet ve gelenekler Yılbaşı kutlamaları adı altında yayılmıştır.
bu adetler zamanla Hristiyanlığın uygulama alanlarına dahil edilmiştir. Hristiyan olmayan toplumlarda ve Bölgelerde bu adet ve gelenekler Yılbaşı kutlamaları adı altında yayılmıştır.
NOELBABA - Noel gecesi çocuklara hediye bıraktığına inalınan efsanevi kişi,Kökeni Antalyanın
Kale içinde ( Myra ) yaşamış bir dörtyüzyıl Hristiyan Aziz olan Piskopos Nikolay a dayanır.Noelbaba efsaneye göre Kuzey kutbunda eşi ile birlikte yaşar,Elfleri ile birlikte çocuklar için oyuncaklar yapar.Çocuklar kendisine mektupla Noel için hangi hediyeyi istediklerini bildirirler.Noelbabada ren geyiklerinin çektiği uçan kızağını hediyelerle doldurur,ve evlere bacalardan girerek herkesin hediyesini dağıtır. Bu arada çocuklar tarafından kendisi ve geyikleri için bırakılan, süt,kurabiye,havuç gibi yiyecek ve içecekleri tüketirler.Noelbaba günümüzde kır saçlı, uzun kır sakallı,sevimli koca göbekli tonton birisi olarak resmedilir. Beyaz tüyleri olan kırmızı bir cübbe giymekte,aynı görüntüde bir kukuleta takmaktadır. Evinin yeri ülkelerin geleneklerine göre değişiklik göstermektedir.Kuzey kutbu Finlandiyadaki Korvantunturi, İsveçteki Dalecarliya veya Grönland bunlardan bazılarıdır. Bazı ülkelerde Noelbaba Grottaları kurulur ve çocuklar Noelbaba kılığındaki oyuncuların dizlerine oturarak hediye alarak ne istediklerini söylerler.
Kale içinde ( Myra ) yaşamış bir dörtyüzyıl Hristiyan Aziz olan Piskopos Nikolay a dayanır.Noelbaba efsaneye göre Kuzey kutbunda eşi ile birlikte yaşar,Elfleri ile birlikte çocuklar için oyuncaklar yapar.Çocuklar kendisine mektupla Noel için hangi hediyeyi istediklerini bildirirler.Noelbabada ren geyiklerinin çektiği uçan kızağını hediyelerle doldurur,ve evlere bacalardan girerek herkesin hediyesini dağıtır. Bu arada çocuklar tarafından kendisi ve geyikleri için bırakılan, süt,kurabiye,havuç gibi yiyecek ve içecekleri tüketirler.Noelbaba günümüzde kır saçlı, uzun kır sakallı,sevimli koca göbekli tonton birisi olarak resmedilir. Beyaz tüyleri olan kırmızı bir cübbe giymekte,aynı görüntüde bir kukuleta takmaktadır. Evinin yeri ülkelerin geleneklerine göre değişiklik göstermektedir.Kuzey kutbu Finlandiyadaki Korvantunturi, İsveçteki Dalecarliya veya Grönland bunlardan bazılarıdır. Bazı ülkelerde Noelbaba Grottaları kurulur ve çocuklar Noelbaba kılığındaki oyuncuların dizlerine oturarak hediye alarak ne istediklerini söylerler.
TARİHCE - Noelbaba efsanesi ile 6 Aralıkta çocuklara şekerleme ve hediye verilmesi geleneğidir Nikolası konu alan Hollanda Efsanesi Sinterklasa dayandığı ve ilk kez Hollandalılar tarafından New Amsterdamda ( Günümüz Newyork City'si ) getirdiği kabul edilir. 320 yılından önce Cermen kültüründen mevcut olan senelik hediye verilmesi ise Odin'e dayanır. Odinin uçan atı Sleipnir için çocuklar patiklerinin içine Havuç ve şeker koyup duvara ( yada kapıya ) asarlar. Odin de bu iyiliğn karşılığında çocuklara hediyeler,tatlılar ve şekerlemeler verir. Bu olay mitolojik karakter olan Sinterkla asa esin kaynağı olmuştur. Hollanda, Belçika ve Almanyada ( Ölüm tarihi 6 Aralık bir gece önce 5 Aralıkta anılmaktadır ) Sınterklaas adına büyük kutlamalar düzenlenir. Aslında Flemenkçe (Sinterklaas ) kelimesinin New Amsterdam lılar ( Sonradan Newyork ) tarafından yanlış telaffuz edilmesiyle Santa Claus şekline dönüşmüştür.
Diğer bir Efsane ise - Hikaye Kale,Antalya doğumlu tarihsel bir figür olan Piskopos Nikola nın
Fakirlere hediye dağıtmasına dayanır. Bilinen en meşhur yardımı da üç kızı olan bir Babayla arasında geçenlerdir. Bu olayın 320 li yıllarda gerçekleştiğine inanılır. Fakir bir baba kızlarına,çeyiz parası karşılıyacak durumu yoktur.Bu yüzden hiçbir erkek onlarla evlenmek istemez. Böyle bir durumda da kötü yola düşmek zorunda kalabilirler.Oldukça eğitimli ve zengin bir Aileden gelen Nikola da 3 kız için üç külçe altını geceleyin gizlice fakir adamın penceresinden içeri atar.
Fakirlere hediye dağıtmasına dayanır. Bilinen en meşhur yardımı da üç kızı olan bir Babayla arasında geçenlerdir. Bu olayın 320 li yıllarda gerçekleştiğine inanılır. Fakir bir baba kızlarına,çeyiz parası karşılıyacak durumu yoktur.Bu yüzden hiçbir erkek onlarla evlenmek istemez. Böyle bir durumda da kötü yola düşmek zorunda kalabilirler.Oldukça eğitimli ve zengin bir Aileden gelen Nikola da 3 kız için üç külçe altını geceleyin gizlice fakir adamın penceresinden içeri atar.
Hikayenin bu noktada birçok versiyonları mevcuttur.Bu üç külçe altının 3 gün arayla yada 3 yıl ard arda atılması ile ilgili ancak sonu aynıdır. Fakir adam çıkıp kendisini görünce şaşırır, ve ona teşekkür eder.Bir Rahip olan Nikola da ( Bana değil tanrıya şükret ) der. Bu olayın ortaya çıkmasından sonra,o yörede birçok gizlice yapılan yardımların aslında Nikola tarafından yapıldığı anlaşılır. Nikolanın ölümünden sonra da yöre halkı birbirine gizlice hediye vermeğe başlarlar. ve bir gelenek oluşur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder