Dünya Sinemasının Evrensel Tipi Şarlo (Charles Chaplin)

Gözümüzü kapayıp Sinema dediğimizde ilk başta aklımıza gelen Sinema idolünden birisidir,büyük komedyen. Sinema teknolojisinin emekleme aşamasında olduğu sessiz ve renksiz karelerde hayat verdiği karakterleri Şarlo tiplemesiyle efsanedir. Hiçbirşey yapmasına gerek kalmadan şekil ve duruş itibariyle bile insanı güldürebilme yeteneğine haiz, hele birde hareket ettiği zaman üstelik dublörsüz sinema hilesi kullanmadan bir insan evladı bu hareketleri nasıl yapabilir dedirttirecek kadar şaşırtır insanı, Komedinin yanında oldukça ciddi dram yanıda vardır ve kimi zaman da ağlatabilmiştir.Özellikle yumurcak filmiyle harikalar yaratan bir komedyendirde.
Ve Büyük Usta Komedyen ;



CHARLİE CHAPLİN - ( 16 Nisan 1889 - 25 Aralık 1977 ) İngiliz sinema yönetmeni oyuncu ve yazar Asıl Adı ( Charles Spencer Chaplin ) olmakla beraber yarattığı ünlü ( Şarlo ) ( Charlot ) karakteri ile özdeşleşti ve öyle anıldı.Londranın fakir bölgelerinden birinde doğup büyüyen Chaplin 1913 te gittiği ABD de sinemaya başlamıştı. 1914 teki ilk filmi ( Making A Living ) ardından çekilen ( Kid Auto Races'in Venice ) filminde bol pannnntolonlu,Melon şapkalı,büyük ayakkabılı,sürekli bastonunu çeviren ve sakar hareketleri ile gülünç mizansenler oluşturan ( Şarlo ) tiplemesini yarattı.Takip eden yıllar içinde aralarında The immigrant ( 1917 ) The Edventurer ( 1917 ) gibi ünlü filmlerin de bulunduğu altmıştan fazla kısa filmde oynayarak yeni gelişmekte olan sinemanın da etkisiyle dünya çapında görülmemiş bir üne kavuştu. 1918 yılında çektiği A Dog's Lıfe Filmi ile uzun metrajlı filmlere de başlıyan Chaplin Mary Pickford,Douglas Fairbanks, ve D.W. Griffith ile birlikte kurdukları United Artist Film Şirketinin ortağı olduktan sonra Altına Hücum, Şehir Işıkları, Büyük Diktatör, Asri zamanlar, Sirk ve Sahne Işıkları gibi başyapıtlara imza attı. Filmlerinde dönem koşulları için imkansız görülebilen mizansenlere, koreografilere ve akrobatik hareketlere yer veren Chaplin komedi sinemasının bütün örneklerini sonuna kadar korumakla birlikte heyecan ve hareketin asgari düzeye çekildiği sahnelerinde ise dramatik yapısını sergiliyebilmiştir.

Popülist yaklaşımlara hiçbir zaman benimsemediği bazı yönetim biçimlerine ve teknolojiye yönelik ağır eleştirilerini ise yine bu komedi tarzının içinde eritmiş ve sessizce seyirciye ulaştırmayı bilmiştir. Yarattığı Modern Palyaço ( Şarlo ) ile dünya üzerinde filmlerinin gösterildiği her ülkede insanların hayranlığını toplamasına rağmen Amerika Birleşik Devletleri Vatandaşlığını reddetmesi sebebiyle bu ülkede kendisine yönelik olarak başlatılan karalama kampanyası kendisinden hayli genç olan kadınlarla yaptığı dört ayrı evlilik,Bir dönem kendisine açılan babalık davası, The Immıgrant filminde bir ABD Memurunu tekmelediği sahne ve son olarak Altına Hücum filmindeki bazı sahnelerin Komünizm propogandası olarak yorumlanması gibi olayların etkisiyle ülkeyi terk etti. ve ABD ye girmesi yasaklandı. Bunun üzerine karısı ve çocuklarıyla birlikte hayatının sonuna kadar yaşayacağı İsviçreye yerleşen Chaplin ancak 1972 yılında Oskar özel ödülünü almak için yıllar sonra ABD ye geri döndü.Takip eden yılda City Lıghts adlıfilmiyle bir kez daha oskar ödülü kazanmıştır. 1975 yılında 86 yaşında iken
İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth tarafından Şövalye unvanına layık görülmüştür.

İLK YILLAR - Charlie'nin henüz 13 yaşına bile gelmeden ayrılan Annesi ve Babası Müzikhollerde ve çeşitli Tiyatrolarda çalışan Prefesyonel sanatçılardı.Sahne adı Lily Harley olan Annesi Hannah Harriet Pedlingham Hil ( 1865 - 1928 ) Prefesyonel olarak ilk sahneye çıkışını 19 yaşında yapmıştı.Annesi ve başka babadan doğma kardeşi Sydney Chaplın ile birlikte Londranın fakir semtlerinde çeşitli evlerde büyüyen Chaplinin yaşamı ruhsal dengesizlikler yaşayan annesinin durumunun kötüye gitmesi ile zorlaştı. Anne Hannah 1894 teki bir sahne performansı sırasında sesini kaybetmiş ve hemen ardından yaşadığı ekonomik zorlukların da etkisiyle psikolojik sorunları hız kazanmıştı.Onun bir rehabilitasyon merkezine yatırılmasının ardından,çocukları Charlie ve Sydney, Metresiyle birlikte yaşayan Babaları Charles Chaplin Sr.nın yanına yollandı. Charlie ve Sydney bu dönemde Kennington Road School a gönderildi.Charles Chaplin Sr.henüz 37 yaşındayken üstesinden gelemediği alkolizm nedeniyle genç yaşında vefat etti.



Sydney ve Charlie daha sonra Aileden gelme yetenek ve alışganlığın da etkisiyle tiyatrolarda ve
Müzikhollerde çalışmaya başladılar.Chaplin ciddi anlamdaki ilk sahne tecrübesini The Eight Lancashire Lads adlı gurupta çalışırken yaşadı.Hannah çocukları tarafından ABD ye getirildikten yedi yıl sonra 1928 de Hollywood da yaşamını yitirdi. Babaları farklı olan Charlie ve Sydney in Anneleri Hannah üzerinden 1901 doğumlu Wheeler Dryden adlı bir kardeşleri daha vardı. Dryden Annesinin ruhsal rahatsızlıkları nedeniyle babası tarafından Hannah tan uzak tutulmuş ve kanada da yetiştirilmişti. 1920 ortalarında Annesini görmek için ABD ye giden Dryden daha sonraları kardeşleri ile film projelerinde çalışmış,ve Chaplinin Asistanlığını yapmıştır.



Sydney Chaplinin 1906 da dönemin ünlü Fred Karno kumpanyasına katılmasının ardından Chaplin de 1908 de onu izleyerek bu topluluğa katılmayı başardı. Chaplin gezici Karno Kumpanyası ile 1910 - 1912 arasında ABD ye turneye çıktı. İngiltereye dönüşünden sadece 5 ay sonra yine Karno ile birlikte 2 Ekim 1912 de yeniden ABD ye gitti. Bu seferki turda daha sonra Laurel - Hardy ikilisinden StaN Laureli canlandıracak olan Arthur Stanley Jefferson ile birlikte çalıştı ve aynı odayı paylaştı. Bir süre sonra Stan Laurel İngiltereye dönerken Chaplin ABD de kaldı.ve Karno ile turneye devam etti. 1913 teki bir gösteri sırasında Mack Sennet in dikkatini çekince onun sahibi olduğu Keystone Stüdyoları ile bir anlaşma yaparak onun ekibine katıldı. Böylece 2 Şubat 1914 te Henry Lehrman yönetmenliğinde sessiz bir film olan Making Living adlı tek makaralık filmde rol alarak yeteneğini tam anlamıyla gösterebileceği sinemaya adım atmış oluyordu. Chaplin bağımsız karakteri,iddialı tavırları ve İngiliz olmasından kaynaklanan yabancılığı nedeniyle başta Mack Sennet tarafından şüpheyle karşılansa da kısa süre içinde yeteneğini kanıtlayıp yerini sağlamlaştırdı. Keystone ile birlikte çalıştığı yıl boyunca 35 filmde rol alan Chaplin hızla ünlü oldu.



Chaplin 1916 da Mutual Şirketiyle ( Mutual Film Corporatıon ) bir seri komedi yapımı için anlaştı. 18 aylık süreçte 12 film ürettiği bu dönemde yaptığı filmler,Sinemanın en etkili komedi filmleri arasında yerini almıştır.Chaplin daha sonra Mutual ile geçirdiği dönemin kariyerindeki en mutlu dönem olduğunu söylemiştir. 1918 de Mutual ile anlaşmalarının sona ermesi üzerine Chaplin kendi film Şirketini kurdu. Kendi Şirketiyle çektiği Filmlerden bazıları şunlardır. A Dog Lıfe ( 1918 ) Pay Day ( 1922 ) Shoulder Arms ( 1918 ) The Plgrim ( 1923 ) The Kıd ( 1921 ) A Woman of Paris ( 1923 ) The Gold Rush ( 1925 ) The Cırcus ( 1928 ) Sesli film döneminden sonra kendisinin en büyük filmi kabul edilen Cıty Lıghts ( Şehir Işıkları ) ( 1931 ) filmini yaptı.
Ve Büyük Komedyen 25 Aralık 1977 de aramızdan ayrıldı.Filmleri hala bizleri güldürmeye devam ediyor.