29 Kasım 2008 Cumartesi

Deryalar Kaptanı (Piri Reis)

Piri Reis 1465 yılında Geliboluda doğdu. Akrabası olan Kemal Reisin yanında denizciliğe başladı.
Kemal Reisle birlikte 1486 yılında Endülüs Müslümanlarının İspanyollardan kurtarılmasına ve 1490 -1491 yıllarında da Sicilya, Korsika, Sardunya ve Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldı. Daha sonra Osmanlı Devletinin hizmetine giren Piri Reis, Kemal Reisin ölümünden sonra 1511 yılında Oruç Reisin hizmetine girdi. Oruç Reisin Yavuz Sultan Selime gönderdiği hediyeleri vermek için İstanbula geldi. Daha sonra tekrar Osmanlı Devleti hizmetine girdi.




Yavuz Sultan Selimin Mısır seferine de katılan Piri Reis Kanuni Sultan Süleyman döneminde 1547 yılında Hint Kaptan-ı Deryalığına getirildi.1551 yılında,Bu görevi yürütürken, Adeni ele geçirdi. Daha sonra otuz gemi ile hareket ederek Maskat Kalesini aldı ve Hürmüz Kalesini kuşattı. Ancak kuşatmayı kaldırarak Basraya döndü.Burada Portekiz Donanmasının Basra körfezine gireceğini haber aldı, ve üç gemi ile Mısıra döndü. Basrada ki Donanmayı bırakmakla suçlanan Piri Reis 1554 yılında Kanuni Sultan Süleyman ın emri ile idam edildi.




Büyük bir Denizci olduğu kadar büyük bir haritacı olan Piri Reis Korsanlık günlerinden başlayarak gezip gördüğü yerleri,yabancı kaynaklardan da yararlanarak tarihi ve coğrafi özellikleriyle birlikte kitabında anlatmış ve haritaları çizmiştir. Kitab-ı Bahriye, Akdeniz kıyılarını ve Adaları bütün ayrıntısı ile gösteren önemli bir eserdir. Pek çok yer haritasından meydana gelmiştir. Kitab-ı Bahriyenin nazımla yazılan ve denizcilikle ilgili tüm bilgilerin toplandığı başlangıç bölümünde genel açıklamalardan sonra, Ege, Akdeniz Adaları tanıtarak denizle ilgili gözlem ve deneyin önemi vurgulanır.



Fırtına, Rüzgar çeşitleri,pusula ve harita tanımından sonra Dünyayı kaplıyan denizler ve karaların oranı belirtilir.Portekizlilerin Denizcilikteki ilerlemeler ve keşifleri, Çin Denizi,Hint Okyanusu,Akdeniz ve Ege denizindeki rüzgarlar,Basra körfezi,Atlas Okyanusu ayrıntılı biçimde anlatılır. Düzyazı ile anlatımın başladığı haritalı bölüm,asıl metni oluşturur.Bu bölümde Çanakkale Boğazından başlıyarak Ege denizi kıyı adaları, Adriyatik denizi kıyıları, Batı İtalya, Güney Fransa,Doğu ispanya kıyıları çevresindeki adalara ilişkin Tarihi, Coğrafi bilgiler verilerek Kuzey Afrika kıyıları, Filistin, Suriye, Kıbrıs ve Anadolu kıyıları izlenerek Marmariste tüm Akdenizin havzası noktalanır.




Ve Kitab-ı Bahriyeden Piri Reisin önsözü - Özellikle,güneş gibi parlayan ve ay gibi ışıldayan Arap ve Acem Sultanlarının Sultanı ve Allahın Yeryüzündeki gölgesi olan Sultan Beyazıt (II) Hanın oğlu,Sultan Selim (I) hanın oğlu Sultan Süleyman (Kanuni) Han ki,( Yüce Allah özellikle kendisinden inayetini esirgemesin, Devletini güçlendirsin, ona zaferler versin,Dünyanın yıkılacağı kıyamet gününe kadar oğullarına ömürler ve Kuvvetler bahşeylesin ) Amin.

Hiç yorum yok: