Osmanlı Tarihinden Bir Yaprak (Mahmut Şevket Paşa)

İkinci Meşrutiyeti izleyen yıllarda,Osmanlı İmparatorluğunun ünlü Sadrazamlarından(Başbakan) Mahmut Şevket Paşa, bir suikast sonucu öldürülmüştü. Çeşitli kargaşalıklara yol açan bu kanlı olay şöyle olmuştu;Aynı zamanda Harbiye Nazırlığı ( Milli Savunma Bakanı ) görevini de yapmakta olan Paşa 1913 yılının 11 Haziran günü Nezaretten ( Şimdiki Üniversite Merkez Binası ) Babıaliye gitmek üzere Yaverleriyle birlikte otomobille yola çıkmıştı.Mahmut Şevket Paşanın otomobili, Beyazıt Meydanı (Şimdiki Hürriyet Meydanı) ndan tam Çarşıkapı yönüne sapacağı anda,karşılaştığı bir cenaze alayına yol vermek için durakladı.İşte o anda kalabalık içinden silahlarını kullanan suikastciler,Mahmut Şevket Paşaya ateş açtılar,Paşa kanlar içinde otomobilin içine yığılıp kaldı.Beyazıt,bir anda savaş meydanı durumunu aldı. Kaçışanlar kovalıyanlarla birlikte cenaze de ortadan kayboldu.Ağır yaralı bulunan Paşa,hemen Harbiye Nezaretine kaldırıldı.Doktorların bütün çabalarına rağmen Hareket Ordusunun bu ünlü komutanı,İkinci Meşrutiyetin Sadrazam ve Hariciye Nazırı Mahmut Şevket Paşa,aldığı yaraların etkisi ile kısa bir süre sonra öldü.

MAHMUT ŞEVKET PAŞANIN HAYATI : Ölümünden sonra Hürriyet Kahramanı diye anılan Mahmut Şevket Paşa 1856 yılında Bağdat ta doğdu. Babası Kaymakamlık ve Valiliklerde bulunmuş olan Süleyman Bey dir.İlk öğrenimini Bağdatta yapan Mahmut Şevket (Paşa) sonradan İstanbul da Harp okuluna girdi. ve 1882 yılında kurmay yüzbaşı olarak subay çıktı.
Genç Subay, o yıllarda Türk Ordusunu yetiştirmekle görevli Alman Generallerinden Goltz (1843-1916) ve Kampofner in yanında çalıştı.ve bunlardan önemli bilgiler edindi.Bu arada önceden bildiği Arapça dan başka Fransızca ve Almanca da öğrendi. Bu yönleri ile dikkati çeken Mahmut Şevket (Paşa) önemli görevlerle Almanya ya sonra da Fransaya gönderildi.Yurda döndüğü zaman üstün kabiliyetleri dikkate alınarak 1901 de ferik ( Tümgeneral) 1905 yılında da Birinci Ferik (Korgeneral) rütbesi ile Kosova Valiliğine atandı.

1908 de, İkinci Meşrutiyetin ilanı üzerine Mahmut Şevket Paşa 3 ncü Ordu Komutanlığına getirildi.Bu sıralarda ülkede iç karışıklıklar ve siyasi çekişmeler birbirini kovalamaya başlamış bunun sonucu olarak da 31 Mart gerici olayları gelip çatmıştı.Henüz kurulmuş bulunan Meşrutiyet yönetiminin tehlikeye girmesi üzerine ordunun işe karışması gerekti. Böylece Batı Trakyada toplanan ve Hareket Ordusu ada verilen birliklerin başına da Mahmut Şevket Paşa geçti.Yakın Tarihimizde çok önemli bir yer alan Hareket Ordusu 10 Nisan 1909 günü İstanbula girdiği zaman Halk,Mahmut Şevket Paşayı ve başında bulunduğu birlikleri Hürriyet Kahramanları olarak karşılamıştı.Hareket Ordusu İstanbula girdikten sonra 31 Mart olaylarını çıkaran gericiler hemen dağıtılmış,ayaklanmayı kışkırtanlar cezalandırılmıştı. Bundan sonrada içlerinde Mahmut Şevket Paşanın da bulunduğu yurtseverler,baskı ve haksızlıkların başlıca sorumlusu olan Padişah Abdülhamid II. yi tahtından indirip kendisini Selanik te göz altına aldılar. Bu olaylarla yurt çapında ün sağlayan Mahmut Şevket Paşa ilk kurulan Hakkı Paşa ve daha sonrada Sait Paşa kabinelerinde Harbiye Nazırlığında bulundu.Ancak o sıralarda patlak vermiş bulunan Balkan ve Trablusgarp savaşlarındaki çekingen tutumu yüzünden eski ünü oldukça gölgelenmişti.Bu yüzden Gazi Ahmet Muhtar Paşa kabinesine onun alınmadığı görülür.

MAHMUT ŞEVKET PAŞANIN SADRAZAMLIĞI - Mahmut Şevket Paşanın öldürülmesi kadar
Sadrazam oluşu da yakın Tarihimizin hayli ilginç bir yönünü teşkil eder. Balkan savaşının ulusca beklenen başarıya ulaşmaması üzerine iktidardan uzaklaştırılan İttihat ve Terakki Fırkası (Partisi) ileri gelenleri 1912 yılında Babıali (Başbakanlık) ye bir baskın yaparak Kamil Paşa Hükümetini düşürmüşler,bu olay sırasında ihtilalcilere karşı koymak isteyen Harbiye Nazırı Nazım Paşayı da öldürmüşlerdi.Padişah Mehmet Reşad (Mehmet V ) a Mahmut Şevket Paşayı Sadrazamlığa ve Harbiye Nazırlığına getirmesi için baskı yapmışlardı paşayı öldürmekle

MAHMUT ŞEVKET PAŞANIN KİŞİLİĞİ - Mahmut Şevket Paşa, yaşadığı çağa göre ileri görüşlü bilgili dürüst yurtsever bir komutan ve Devlet adamıydı.Fransızcadan dilimize Logaritma cetveli ve Tatbikatı adı ile bir kitap çevirdiği gibi Askerlikle ilgili birkaç eser de yazmıştı.Sadrazamlığın beşinci ayında suikaste kurban gitmesi,Mahmut Şevket Paşanın bu görevdeki hizmetleri üzerinde yeter derecede bir fikir veremedi.

MAHMUT ŞEVKET PAŞANIN KATLİNDEN SONRAKİ OLAYLAR - Suikasti düzenleyenlerin
İttihat ve Terakki Fırkasının siyasi hasımları olduğu sonradan yapılan kovuşturmalardan anlaşılmıştı.Paşayı öldürmekle suçlandırılanlardan Topal Tevfik ve Ziya ile birlikte kışkırtıcılardan Damat Salih Paşa ve Albay Fuat idam edildiler. Mahmut Şevket Paşanın öldürülmesinden sonra İttihat ve Terakki Fırkası ile onun muhalifi bulunan Hürriyet ve İtilaf Fırkası arasındaki çatışmalar daha da sert bir yola sürüklendi.Sokak ortasında adam öldürmeye kadar varan cinayetler,birbirini kovalamaya başladı.Bu yüzden halkın Devlete karşı olan inanç ve güveni azaldı,ülke dışarıya karşı da zayıf bir duruma düştü. Bundan yararlanmak fırsatını kaçırmayan büyük devletler, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanması için çeşitli bahanelerle Babıaliye baskı yapmağa başladılar.