Topkapı Sarayı İstanbulda Sarayburnunda,Bizans dönemimdeki adıyla Akrapol tepesindeki Osmanlı Sarayıdır. Yapımı 1478 de tamamlanan Saray 5 Km. bulan surlarla çevrili 700.000 metrekare özel araziye sahip bir kompleks ti. Bugün kapladığı alan ise 80.000 metrekaredir.
İstanbuldaki ilk Osmanlı Sarayının temeli Fatih Sultan Mehmet tarafından,Beyazıt semtinde atılmıştır. 1454-1458 yılları arasında ahşap olarak yapılan eski Sarayın Haremlik ve Selamlık bölümleri mevcuttu. Yeni Saray ( Topkapı Sarayı ) yapımına 1466 yılında başlanmış ve 1478 de bitirilmiştir.Topkapı Sarayının diğer Avrupa Saraylarından ayrılan önemli bir özelliği tek bir binada olmayıp çeşitli köşk ve dairelerden ayrı Azuperi yapılar halinde inşa edilmesidir.
İstanbuldaki ilk Osmanlı Sarayının temeli Fatih Sultan Mehmet tarafından,Beyazıt semtinde atılmıştır. 1454-1458 yılları arasında ahşap olarak yapılan eski Sarayın Haremlik ve Selamlık bölümleri mevcuttu. Yeni Saray ( Topkapı Sarayı ) yapımına 1466 yılında başlanmış ve 1478 de bitirilmiştir.Topkapı Sarayının diğer Avrupa Saraylarından ayrılan önemli bir özelliği tek bir binada olmayıp çeşitli köşk ve dairelerden ayrı Azuperi yapılar halinde inşa edilmesidir.
Sarayda doğan ilk padişah,II.Osman,Sarayda tahta ilk çıkan,II. Beyazıt,Sarayda ölen ilk padişah
II. Selim, Hayatının 30 yılını saraydaki kafeste geçiren I. Mustafa dır.Sarayda boğdurulan ilk padişah Sultan İbrahimdir. 51 yıl hapis yatan III. Osmandır. Saraydaki son cülus töreniyle tahta çıkan VI.Mehmet Vahdettindir.Topkapıda ilk yapılan Çinili köşk Sarayıdır ( 1472 ) iki katlı olan bina Ortaasya mimarisi karakterindedir. Binanın içi ve dışı çok kıymetli çinilerle bezenmiştir. Çiniliköşkten sonra Kubbealtı,Arz odası,Has oda,Hazine,Kiler,Seferliler gibi saraya zamanla Enderun Mektebi,Hekimbaşı odası,Enderun Eczanesi,Sarayburnundaki köşklerle Camiler,Kütüphane,ve Ahırlar ilave edilmiştir.IV.Murat( 1623-1640 ) zamanında Revan ve Bağdat köşkleri,Sultan İbrahim ( 1640-1648 ) devrinde Sünnet Odası,İtfaiye köşkü,ve sonradan Mustafa Paşa köşkü,Hırka-i Şerif dairesi,Kütüphane,Alay köşkü,Mecidiye köşkü,gibi yapılar inşa edilmiştir.
II. Selim, Hayatının 30 yılını saraydaki kafeste geçiren I. Mustafa dır.Sarayda boğdurulan ilk padişah Sultan İbrahimdir. 51 yıl hapis yatan III. Osmandır. Saraydaki son cülus töreniyle tahta çıkan VI.Mehmet Vahdettindir.Topkapıda ilk yapılan Çinili köşk Sarayıdır ( 1472 ) iki katlı olan bina Ortaasya mimarisi karakterindedir. Binanın içi ve dışı çok kıymetli çinilerle bezenmiştir. Çiniliköşkten sonra Kubbealtı,Arz odası,Has oda,Hazine,Kiler,Seferliler gibi saraya zamanla Enderun Mektebi,Hekimbaşı odası,Enderun Eczanesi,Sarayburnundaki köşklerle Camiler,Kütüphane,ve Ahırlar ilave edilmiştir.IV.Murat( 1623-1640 ) zamanında Revan ve Bağdat köşkleri,Sultan İbrahim ( 1640-1648 ) devrinde Sünnet Odası,İtfaiye köşkü,ve sonradan Mustafa Paşa köşkü,Hırka-i Şerif dairesi,Kütüphane,Alay köşkü,Mecidiye köşkü,gibi yapılar inşa edilmiştir.
Topkapı Sarayı 7000.000 Metrekarelik bir alanı kaplamaktaydı. Burada 10 Cami,3 Namazgah,
8 Koğuş Binası,14 Hamam,2 Hastahane,2 Eczane,5 Okul,12 Kütüphane,7 Hazine dairesi,6 Kule,
22 Çeşme,11 Kuyu,2 Sarnıç,6 Havuz, 2 Su terazisi, 1 Asma Bahçe, 20 Kubbeli Mutfak,348 Oda
ve Salon ile Sarayburnunda Yazlık köşkler,bulunmaktaydı.
8 Koğuş Binası,14 Hamam,2 Hastahane,2 Eczane,5 Okul,12 Kütüphane,7 Hazine dairesi,6 Kule,
22 Çeşme,11 Kuyu,2 Sarnıç,6 Havuz, 2 Su terazisi, 1 Asma Bahçe, 20 Kubbeli Mutfak,348 Oda
ve Salon ile Sarayburnunda Yazlık köşkler,bulunmaktaydı.
Saray-ı Hümayun ve iç saray- Surlarla çevrili Saray-ı Hümayunun yapıları - Otluk kapısı,Balıkhane kapısı,Saadet kapısı,Haseki Hamamı,Alay köşkü,Zeynep Sultan Camii,Soğukçeşme kapısı,Ayasofya III. Ahmet çeşmesi,Ahırkapı feneri,İncili köşk,Odun kapısı,Hasbahçe,Şevkiye köşkü,Vükela kapısı,Eski kayıkhaneler,Sepetciler kasrı,Yalı köşkü,Demirkapı,Yalıköşkü kapısı,Yeni Darphane,Darphane köşkü,Batı Hümayun,Gülhane kasrı,Godlar sütunu,Babüsselam,Arz odası,Çinili köşk,Revan Köşkü,Bağdat Köşkü, III. Osman köşkü,Safa köşkü,Lale bahçesi,Birinci Avlu,İkinci Avlu,Üçüncü Avlu,Topkapı Sarayı - İç Saraydaki yapılar - Babüsselam,Mutfak kanadı,Babüssaade,Arz odası, Fatih köşkü,Hekimbaşı odası,Ağalar Camii,İç Hazine,Rant Hazinesi,Has Ahır,Kubbealtı,III.Ahmet kütüphanesi,Sünnet odası,III. Murat köşküdür.
Harem - Kelime anlamı olarak tabu - yasaklanmış anlamına gelen Harem sözcüğü islam toplumunda giderek Aile kavramı için kullanılmıştır. Harem Osmanlı Sarayında Hanedanın yaşadığı özel ve yasaklanmış yerdir. Harem Sultanların Ailesi ile birlikte yaşadığı ve Saray mimarisinin 16yy dan 19 yy başlarına kadar çeşitli dönemlerin uslubunda örnekler içeren Mimarlık Tarihi açısından son derece önemli bir komplekstir.Haremde yaklaşık 300 oda, 9 Hamam, 2 Cami, 1 Hastahane,ve koğuşlar ile 1 Çamaşırlık,vardır. Sistematik deüil fakat hiyerarşik bir Mimari gelişim gösteren Harem 1665 yılında büyük ölçüde yanmıştır. Günümüze gelen Harem bu yangından sonraki yenilenmelerle ve zaman içindeki genişlemelerle biçimlenmiştir.
Haremin genel şeması Ardarda kapılarla ayrılan girişleri çevreleyen koğuşlarla,Odalarla,köşk
ve Servis binalarıyla oluşur. Altın Yol - Haremin en uzun,eski ve önemli geçidi olan Altınyol Haremi Enderun Avlusundan ayıran duvar boyunca uzanan tonozlu bir yoldur. 19 yy da bu ismi almadan önce Uzunyol, Rah-ı Padişahı Sokak-ı Hazret-i Padişahi olarak adlandırılan bu koridorun genellikle Sultanların Haremdeki Dairelere kestirme olarak ulaşmak amaciyle kullandıkları anlaşılır.Günümüzde duvarları sıvalı, sade ve taş döşeli olan bu yolun,Altınyol adını almasının nedeni özel günlerde Sultanın bu yoldan geçerken koridora dizili Harem Halkına altın para serpmesinden kaynaklanır.Altınyol Fatih ( 1451- 1481 ) dönemi Hareminin ilk yapısı olması ve sonraki yapılaşmanın bu koridor çevresinde gelişmesi açısından işlevsel ve Tarihi bir öneme sahiptir.
ve Servis binalarıyla oluşur. Altın Yol - Haremin en uzun,eski ve önemli geçidi olan Altınyol Haremi Enderun Avlusundan ayıran duvar boyunca uzanan tonozlu bir yoldur. 19 yy da bu ismi almadan önce Uzunyol, Rah-ı Padişahı Sokak-ı Hazret-i Padişahi olarak adlandırılan bu koridorun genellikle Sultanların Haremdeki Dairelere kestirme olarak ulaşmak amaciyle kullandıkları anlaşılır.Günümüzde duvarları sıvalı, sade ve taş döşeli olan bu yolun,Altınyol adını almasının nedeni özel günlerde Sultanın bu yoldan geçerken koridora dizili Harem Halkına altın para serpmesinden kaynaklanır.Altınyol Fatih ( 1451- 1481 ) dönemi Hareminin ilk yapısı olması ve sonraki yapılaşmanın bu koridor çevresinde gelişmesi açısından işlevsel ve Tarihi bir öneme sahiptir.
1 yorum:
bu muhteşem yapıya 6 kez gittim ama 6 bin kez gitsem yine doymam,daha özet anlatımla bu ve gibi yerlerde karın tokluğuna çalışsam hiç gocunmam ,belki saçma bazılarına göre ama ben hdefimi hep mutluluk olarak gördüm
Yorum Gönder